ανάγκες συμπληρωματικότητας στο σύστημα υγείας Οικονομία της κοινωνικής Φροντίδας (μέριμνας) Υπηρεσίες πρόληψης και μετανοσοκομιακής μέριμνας Δομές κοινωνικής φροντίδας (παιδιά, Τρίτη ηλικία και άτομα με αναπηρία) Κοινωνικά ιατρεία και φαρμακεία Υποστηρικτικές δομές εθελοντών
Ο τομέας της υγείας και κοινωνικής φροντίδας είναι ένας αναπτυσσόμενος τομέας απασχόλησης και δεν πρόκειται να περιοριστεί από την “τεχνολογική ανεργία” που υφίσταται άλλοι κλάδοι της οικονομίας της αγοράς. Ειδικότερα στον τομέα φροντίδας της προληπτικής υγείας για τις χρόνιες ασθένειες και τη γήρανση που χρειάζεται προσωπική καθημερινή φροντίδα που δεν καλύπτεται επαρκώς από τα σημερινά συστήματα υγείας. Σε ότι αφορά την γενική εικόνα η υγεία μπορεί να τονώσει την οικονομική ανάπτυξη επιτρέποντας στους ανθρώπους να παραμένουν δραστήριοι και με καλή υγεία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Η κατάσταση υγείας των πολιτών έχει αντίκτυπο στη δυνατότητα συμμετοχής τους στην αγορά εργασίας και στην παραγωγικότητά τους. Η επένδυση στην υγεία του πληθυσμού συμβάλλει επίσης στη μείωση των μελλοντικών δαπανών για αντιμετώπιση ασθενειών που θα μπορούσαν να είχαν προληφθεί και ισοδυναμεί με επένδυση σε ένα αποτελεσματικό εργατικό δυναμικό στον κλάδο της υγείας. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Οργανισμού του ΟΟΣΑ oι δημόσιες δαπάνες για την υγεία στις μεγάλες βιομηχανικές χώρες θα εξακολουθήσουν να αυξάνονται κι αναμένεται να φθάσουν το 9,5% του ΑΕΠ μεταξύ των χωρών μελών το 2060, έναντι 6% το 2010. Άλλες χώρες όπως η Γαλλία και η Δανία κι ακολουθούμενες από την Ολλανδία, βρίσκονται καθαρά πάνω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ και έως το 2060 θα δουν τις δαπάνες τους για την υγεία να υπερβαίνουν το 11% του ΑΕΠ τους, ακόμη κι εάν καταβάλουν προσπάθειες για να τις ελέγξουν.
Ωστόσο και αυτές ακόμα οι αυξανόμενες δαπάνες που αφορούν κυρίως το δημόσιο τομέα δεν επαρκούν για να καλύψουν τις αυξανόμενες ανάγκες περίθαλψης και κοινωνικής φροντίδας. Ο ιδιωτικός τομέας προφανώς δεν καλύπτει το εν τρίτον του πληθυσμού βρίσκεται στο όριο της φτώχειας. Το κομμάτι αυτό μπορεί να καλυφθεί μόνο από τις κοινωνικές επιχειρήσεις υγείας πού λειτουργούν με μειωμένο κόστος. Η κοινωνική οικονομία στο χώρο της υγείας εξασφαλίζοντας πόρους από τρεις πηγές, το δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία και δωρεές μπορεί να μειώσει το κόστος της κοινωνικής φροντίδας μέσα από ιδρύματα οικοτροφεία και δομές προληπτικής υγείας. Η επένδυση στη μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας μακροπρόθεσμα τονώνουν το σύνολο της οικονομίας καθώς στηρίζονται σε πραγματικές ανάγκες της ανθρώπινης διαβίωσης. Οι ανισότητες στον τομέα της υγείας δεν συνεπάγονται μόνον απώλεια ανθρώπινου δυναμικού αλλά και πιθανώς τεράστιες οικονομικές απώλειες. Εξασφαλίζοντας την πρόσβαση όλων στις υπηρεσίες υγείας, συμβάλλουμε στη μείωση της φτώχειας και την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού. ρόλο για την υγεία, Η πανδημία του κορονοϊού έφερε το ζήτημα της φροντίδας στην κορυφή των προτεραιοτήτων της κοινωνίας, αποκαλύπτοντας το κεντρικό ρόλο που παίζουν τα δημόσια συστήματα υγείας στην εγγύηση του δικαιώματος των πολιτών στην περίθαλψη. Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, μετατόπισε το κέντρο βάρους από το περιττό του καταναλωτισμού προς το αναγκαίο της πραγματικής οικονομίας, που δεν είναι κάτι άλλο από τη διατροφή, τις ανάγκες υγείας και κοινωνικής μέριμνας, τα επιδόματα για την αντιμετώπιση της ανεργίας. Οι δημόσιες υπηρεσίες για τη φροντίδα των παιδιών, την παιδική εκπαίδευση, την αναπηρία και τη μακροχρόνια περίθαλψη, καθώς και η φροντίδα των ηλικιωμένων, αποτελούν άλλες περιοχές που περιλαμβάνει. Το σύστημα υγείας, χρειάζεται επίσης ενίσχυση της προληπτικής υγείας όσο και τη μετανοσοκομειακή φροντίδα μεγάλης μερίδας που την έχει ανάγκη και δεν μπορεί να ανταποκριθεί στο υψηλό κόστος της ιδιωτικής βοήθειας στο σπίτι. Η εναλλακτική είναι η κοινωνική οικονομία στο τομέα υγείας. Το κενό που υπάρχει στη φροντίδα καλύπτουν συχνά οι οικογένειες ,οι γυναίκες και τα κορίτσια καλούνται να καλύψουν ένα σημαντικό μέρος της επίσημης φροντίδας, που απουσιάζει, με μη αμειβόμενη και μη αναγνωρισμένη εργασία φροντίδας στο πλαίσιο της οικογένειας, εργασία που προσλαμβάνεται από το οικογενειακό και κοινωνικό τους περιβάλλον ως «φυσική υποχρέωση», που πηγάζει από τη θηλυκή τους φύση. H οικονομία της φροντίδας έχει να κάνει με την ενίσχυση στα συστήματα υγείας- πρόνοιας, την προστασία του περιβάλλοντος , της αειφορίας, και όλα αυτά σε σχέση με τη βιόσφαιρα και του κλίμα, αξίες που προφανώς είναι στον αντίποδα της οικονομίας της κερδοσκοπίας και του υπερκαταλωτισμού, καθώς και της οικονομίας υπερεκμετάλευσης των φυσικών πόρων. Μετά από πολλά χρόνια, η ενίσχυση από το κράτος όλων των πληγέντων, όχι μόνο των εργαζομένων αλλά και των επιχειρήσεων καταρρίπτει το δόγμα της αυτορρύθμισης της αγοράς στο χώρο της υγείας. Παράλληλα το κράτος καλείται να σώσει την οικονομία και τις επιχειρήσεις. Τα 2 τρις από το Αμερικάνικο κράτος για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας και το 1 περίπου τρις από την Ε.Ε και το ταμείο ανάπτυξης δείχνουν το μέγεθος του κρατικού παρεμβατισμού που είναι αναγκαίος για να ξαναπάρει μπροστά η οικονομία. Το ουσιώδες στον κρατικό παρεμβατισμό είναι ότι αλλάζει ο προσανατολισμός. Την αποστολή αυτή δεν μπορεί φυσικά να την αναλάβει η οικονομία της αγοράς. Μόνο το κράτος μπορεί να κάνει αναδιανομή. Αλλά αυτό δεν αλλάζει το γενικότερο κοινωνικό χαρακτήρα του κρατικού παρεμβατισμού που είναι κάτι διαφορετικό από γραφειοκρατικό αρνητικό κρατισμό. Το κράτος παίρνει το πρωτείο από την ιδιωτική οικονομική και τις τράπεζες. Πολλοί μιλούν για ένα νέο σχέδιο τύπου Μάρσαλ. Οι κυβερνήσεις που έδιναν γη και ύδωρ στις δυνάμεις της αγοράς είναι τώρα υποχρεωμένες ν΄αναλαμβάνουν ανορθωτικό ρόλο μέσα στο στρόβιλο μιας αδήριτης ιστορικής αναγκαιότητας. Το κράτος ως θεσμός λογοδοτεί κατά κάποιο τρόπο στο λαό και τις ανάγκες του οι αγορές όχι. Ο πολυδάπανος κρατισμός, η γραφειοκρατία και παρασιτισμός αντιμετωπίζονται σήμερα από το ψηφιακό κράτος και τις τεχνολογικές εξελίξεις. Η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα παρά την οικονομική κρίση ενισχύονται. Το κεντρικό ζήτημα για την Πολιτική στην Υγεία, είναι αν με τις αποφάσεις της, η εκάστοτε Κυβέρνηση δρα σε όφελος των πολλών και αν τους εξασφαλίζει την Ισότιμη πρόσβαση στην παροχή των αναγκαίων υπηρεσιών ανεξαρτήτως των γεωγραφικών εμποδίων, η των οικονομικών τους δυνατοτήτων. Ας δούμε ποια είναι η πραγματική εικόνα σε μια χώρα της Μεσογείου όπως η Ελλάδα σε σχέση με την φροντίδα προληπτικής υγείας . ✅Σήμερα το 90% των Ελλήνων δεν έχουν πρόσβαση σε οικογενειακό Γιατρό. ✅Οι φτωχοί πληρώνουν το 20% του διαθέσιμου εισοδήματος για κάλυψη αναγκών υγείας και 2 εκ. αναβάλλουν ή ματαιώνουν εξετάσεις και επισκέψεις σε Γιατρούς εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων και γεωγραφικών περιορισμών. ✅Το 100% της Οδοντιατρικής περίθαλψης είναι ακάλυπτο από την κοινωνική ασφάλιση. ✅Το 50% της δαπάνης των Φαρμάκων είναι Ιδιωτική Δαπάνη δαπάνη. Η ιδιωτική δαπάνη για Νοσοκομεία, που για δεκαετίες και έως το 2012 ήταν στο 8% των Ιδιωτικών δαπανών, έχει ανέβει στο 39% και μαζί με τα φάρμακα καλύπτουν σχεδόν το 80% της Ιδιωτικής δαπάνης. ✅2,5 εκ. Έλληνες δεν κάνουν προληπτικές εξετάσεις, δεν επισκέπτονται Γιατρούς και κόβουν από τον ρουχισμό, την Θέρμανση και άλλες βασικές ανάγκες για να πληρώσουν Φάρμακα και Νοσοκομεία. ✅Η διακοπή αυτής της ιστορικής συνέχειας μετά το 2011 έχει οδηγήσει σε 10 χρόνια πειραματισμών σε βάρος της πλειοψηφίας των πολιτών. ✅Γι'αυτό η απάντηση στα προβλήματα της Υγείας δεν αφορά την άγνοια μελετών η επιστημονικών εργαλείων.
Από τη μελέτη του Βασίλη Τακτικού διευθυντή του Ινστιτούτου μελετών κοινωνικής οικονομίας, για την προσφορά και ζήτηση εργασίας, στο Πλαίσιο του τρίτου τομέα της οικονομίας. |