Του Δημήτρη Μιχαηλίδη

Κάθε Έλληνας πολίτης θα πρέπει να είναι ελεύθερος να εκφράζεται συλλογικά, με σχήματα που επιθυμεί, επιλέγει ή/και δημιουργεί ελευθέρως.
Οι αγρότες έχουν ιδιοσυγκρασία «ελεύθερου πεδίου». Όταν δουλεύουν στα χωράφια ή με τα ζωντανά τους μαθαίνουν να λύνουν τα προβλήματα μόνοι τους με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Σχήματα τα οποία είναι δοκιμασμένα σε ανθρώπους που έχουν εθισθεί να ακολουθούν οδηγίες, εντολές, κώδικες συντεχνιών κλπ, όπως είναι οι εργαζόμενοι σε βιοτεχνίες ή σε εργοτάξια ή είναι δημόσιοι-ιδιωτικοί υπάλληλοι ή ακόμα έχουν κανόνες για την επιβίωση των συντεχνιών τους, δεν μπορούν να έχουν εφαρμογή στους αγρότες.

Οι αγρότες δεν μπορούν απλά να ακολουθούν οδηγίες. Χαίρονται καθημερινά την δημιουργία , την ανάπτυξη της ζωής, τις εναλλαγές της φύσης, συμμετέχουν στις γέννες, αισθάνονται το φύτρωμα του σπόρου, δημιουργούν πραγματικό (όχι ονομαστικό) πλούτο, καταλαβαίνουν ότι είναι λειτουργοί και φροντιστές της φύσης και δημιουργοί πλούτου για όλους. Όπως λέει ο κ. Νίκος Ζαφειρόπουλος (παλαιός πρόεδρος των Νέων Αγροτών από την Πάτρα), όποτε συζητάς μαζί του για δομές και οργανώσεις, ρωτάει: «Μπαίνουν οι λαγοί σε μαντρί?»

Η αγροτική-οργανική κοινωνία έχει διαφορετικές αξίες από την αστική-ορθολογική δομή των κατοίκων των πόλεων, του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα. Η αγροτική κοινωνία παράγει τον πλούτο, απλά οι πλούσιοι βρίσκονται στον δευτερογενή και τριτογενή τομέα. Αυτοί που για να δικαιολογήσουν την ύπαρξή τους και τους ανετότερους σταθερούς (έως εγγυημένους) μισθούς τους ισχυρίζονται ότι τα επαγγέλματά τους είναι «λειτουργήματα» ή έστω απαραίτητα, γιατί χωρίς αυτούς δεν μπορούν να προωθηθούν τα αγροτικά προϊόντα, μεταποιούν, μεταφέρουν, διακινούν, συσκευάζουν, και πουλούν τα αγροτικά προϊόντα και με διάφορες μεθοδεύσεις καρπώνονται την νομισματική υπεραξία των αγροτικών προϊόντων.

Ένας ρεαλιστής εύκολα αντιλαμβάνεται ότι άλλο πράγμα είναι τα όνειρα και τα ιδεατά και άλλο το πραγματικό. Στην πραγματική ζωή «πολιτική» είναι η τέχνη των ισορροπιών, μεταξύ των τάσεων σε ένα χώρο. Όταν μπορείς να επιτύχεις αποτελέσματα δεν είναι απαραίτητο να χρησιμοποιείς το ιδεατό σχήμα. Αρκεί ένα σχήμα που θα μπορεί να σε οδηγήσει προς την σωστή κατεύθυνση, ένα σχήμα που θα σου επιτρέψει να ισορροπήσεις όλες τις τάσεις και να δημιουργείς υποδομή προς το ιδεατό σχήμα.

Το τεχνοκρατικό ιδεατό σχήμα θα μπορούσε να είναι μία δομή ανά «Καλικρατικό» Δήμο, η οποία θα δημιουργείται από την ελεύθερη συλλογική δράση των αγροτών. Σύσταση δομής σε περιφερειακό επίπεδο και μία πανελλήνια εκπροσώπηση, με σύνθεση «από κάτω» (όχι παραρτήματα της κεντρικής πανελλήνιας δομής).

Αυτό δεν επιτεύχθηκε ούτε στα εργατικά συνδικάτα. Εκεί το κράτος δημιούργησε τα «Εργατικά Κέντρα», ως κρατική παρέμβαση. Ακόμη και στους εθισμένους σε συνδικαλιστική δράση εργάτες δεν τόλμησε το κράτος να παρέμβει, μέχρι σήμερα. Θα ήταν πολύ κακή ιδέα να προταθεί να γίνει η προσπάθεια επιβολής τους στους αγρότες. Στην βάση δεν φαίνεται ότι μπορεί σήμερα να έχει μέλλον μια υποχρεωτική νομοθετική ρύθμιση για ενιαίο αγροτικό συνδικαλισμό σε κάθε Δήμο.

Θα μπορούσαν όμως να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για ενιαία εκπροσώπηση του αγροτικού συνδικαλισμού σε επίπεδο Ελλάδος. Οι συνθήκες είναι ώριμες. Οι υπάρχουσες «θεσμικές» δομές της ΓΕΣΑΣΕ και της ΣΥΔΑΣΕ έχουν φθαρεί αρκετά και διαβρωθεί από την κρατική χρηματοδότησή τους. Ακόμα και η συμπόρευσή τους με τα κόμματα της εξουσίας τους απαξίωσαν συνδικαλιστικά, ενώ πολλές φορές έμοιαζε ότι ο συνδικαλισμός τους ήταν ο προθάλαμος κυβερνητικών διορισμών ή ακόμα και ο δρόμος που οδηγούσε στην κεντρική πολιτική σκηνή.

Συνομοσπονδία λοιπόν θα μπορούσε να ήταν ένα σχήμα με πιθανότητες αποδοχής από όλους, δυνατότητες επιτυχίας και λειτουργική ικανότητα.

Συνομοσπονδία όλων των μέχρι σήμερα λειτουργούντων δομών και όσων δημιουργηθούν στο μέλλον. Ελεύθερα για το ποια μέλη θα έχουν, αρκεί να είναι αγρότες. Θα μπορεί να συμμετέχει οποιοδήποτε ομοσπονδία αρκεί να δείχνει ότι είναι πανελλήνιας εμβέλειας, δηλαδή να συντίθεται από τουλάχιστον 15 νομαρχιακές δομές, οι οποίες θα καλύπτουν όλες τις περιφέρειες της Ελλάδος, που έχουν αγρότες.

Σε μια προσπάθεια προφύλαξης από τον πιθανό εναγκαλισμό με κρατικά -δημόσια χρήματα, όπως συνέβη παλαιότερα, θα έπρεπε οι πανελλήνιες δομές να αποκλειστούν από κάθε τακτική χρηματοδότηση από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και από κόμματα. Να δουλεύουν καθαρά συνδικαλιστικά, καλύπτοντας τις λειτουργικές τους δαπάνες με εθελοντές και  με την οικονομική συνδρομή των μελών τους.

Και εδώ υπάρχει το σημαντικότερο πρόβλημα. Για να γίνεις υδραυλικός χρειάζεται να πας σε σχολείο για υδραυλικούς (ή να πιστοποιήσεις τις γνώσεις σου με μαθητεία) και να πάρεις Άδεια Ασκήσεως Επαγγέλματος από την Διεύθυνση Βιομηχανίας. Για να γίνεις αγρότης, και να παράγεις τροφές και να χειρίζεσαι δραστικά τοξικά φάρμακα και να εξασφαλίζεις την αειφορία του φυσικού περιβάλλοντος και την βιοποικιλότητα, δεν χρειάζεσαι απολύτως τίποτε. Απλά το δηλώνεις.

Έτσι σήμερα δεν μπορούμε να οριοθετήσουμε τους επαγγελματίες αγρότες και βέβαια κατ' επέκταση δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε τα μέλη των Αγροτικών Συνδικαλιστικών Οργανώσεων. Πρέπει αυτή η φροντίδα να είναι η πρώτη προτεραιότητα στην προσπάθεια ενιαίας έκφρασης του αγροτικού συνδικαλισμού.

Στην ζωή, όλα όσα έχουν ζωή μέσα τους, έχουν ζενίθ και ναδίρ, έχουν ξεσπάσματα και κάλμα, έχουν δράση και αδράνεια. Μόνο οι μηχανές έχουν σταθερότητα και απλά κάποια στιγμή «σπάνουν» και σταματάνε. Και ο συνδικαλισμός, ως ένα ζωντανό κομμάτι της κοινωνίας, έχει τις εξάρσεις του και τα ξεφουσκώματά του.

Εκτιμώντας ότι οι συνθήκες είναι πρόσφορες, με απαξιωμένους τους κεντρικούς «παίκτες» του συνδικαλισμού, με ραγδαίες αλλαγές στον αγροτικό χώρο μπροστά μας, με τεράστιες επισιτιστικές προκλήσεις το 2020, με νέες καινοτομίες στην αγροτική επιχειρηματικότητα, με νέους εκφραστές των αγροτών, με επαναξιολόγηση του ρόλου των αγροτών και ως φροντιστών του περιβάλλοντος, με περιβαλλοντική κρίση, με πολυφωνία στους αγρότες που αγγίζει τα όρια της πολυδιάσπασης, αξίζει να προσπαθήσουν όλοι όσοι μπορούν να δημιουργηθεί η Πανελλήνια Συνομοσπονδία Αγροτικού Συνδκαλισμού.

Αξίζει να ληφθεί υπόψη ότι είναι ιδιαίτερα ευτυχής η συγκυρία των 100 ετών από τα γεγονότα του Κιλελέρ και για όλους όσους πιστεύουν και στην σημειολογία, θα μπορούσε το νέο ξεκίνημα να γίνει με ενιαία κοινή απότιση τιμής στους νεκρούς του Κιλελέρ στις 28 Μαρ 2010, με «πνευματική» εκδήλωση μνήμης (μνημόσυνο) με την μορφή ημερίδας, στο συνεδριακό του Δήμου Κιλελέρ, αμέσως μετά την επίσημη τελετή.