Το Πανελλήνιο ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ Ο.Κ.Π. συμμετέχει sτο CEO & CSR money conference 2011 που θα γίνει την Πέμπτη 5 Μαΐου, Athenaeaum intercontinental συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης ( discussion panels) με Θέμα: ΗΘΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ και εκπρόσωπο στην συζήτηση τον Βασίλη Τακτικό.

Δημοσιεύουμε τα σημεία στα οποία θα σταθεί η σχετική παρέμβαση στη συζήτηση.

Θα ήθελα να αναφερθούμε  κυρίως στο ζήτημα της   σχέσης της κοινωνικής οικονομίας με την ηθική επιχειρηματικότητα..

Κατ' αρχάς τίθενται  τα εξής ρητορικά ερωτήματα:

• Κατά πόσο η ηθική επιχειρηματικότητα μπορεί να βάλει ένα φρένο στο κατήφορο της οικονομικής κρίσης και ανάσχεση στα βασικά της αίτια όπως είναι ηθική κρίση και διαφθορά.
• Κατά πόσο η ηθική επιχειρηματικότητα μπορεί να είναι περεταίρω αποτελεσματική στα πλαίσια της επιχειρηματικότητας του κράτους και της αγοράς.
• Κατά πόσο υπάρχει μια γενική ηθική που αντανακλά στην επιχειρηματικότητα
• ή υπάρχουν περισσότερες ηθικές-θρησκευτικές, ιδεολογικές, εθνικές που αντανακλούν σε διαφορετικό βαθμό στην αποτελεσματικότητα της ηθικής επιχειρηματικότητας.
• Ποια η σχέση της κοινωνικής οικονομίας με την ηθική επιχειρηματικότητα
• Ποια η σχέση κοινωνικού κεφαλαίου και ανάπτυξης της ηθικής επιχειρηματικότητας.
• Ποια τα προτεινόμενα θεσμικά εργαλεία. Είναι εφικτή η ίδρυση μιας ηθικής τράπεζας στην Ελλάδα;

Συνοπτικές απαντήσεις

Νομίζω ότι η Λυδία λίθος για να απαντήσουμε στα παραπάνω ερωτήματα είναι να ορίσουμε με σαφήνεια  τις προϋποθέσεις που αναπτύσσεται η ηθική επιχειρηματικότητα.

Βασικό προαπαιτούμενο είναι, το κοινωνικό κεφάλαιο  της αλληλεγγύης, της κοινωνικής συνεργασίας, της διάχυσης προς τα κάτω γνώσεων και πληροφόρησης. Κοινωνικοποίηση της γνώσης δηλ με συμμετοχικές διαδικασίες.

Ηθικές επενδύσεις έχουμε κυρίως όταν συνδυάζουμε την ανάπτυξη των κοινωνικών πόρων η του λεγόμενου κοινωνικού κεφαλαίου με τις οικονομικές επενδύσεις στο χώρο της μη κερδοσκοπικής οικονομίας.

Προαπαιτούμενο είναι επίσης το ξεπέρασμα της αυταπάτης μια γενικόλογης παραδοσιακής ηθικής που έχει φτάσει προ πολλού στα όριά της και που ως ηθικολογία τελικά λειτουργεί ως φτιασίδωμα της ηθικής υποκρισίας.

Το ξεπέρασμα ιδεολογικών αγκυλώσεων της ηθικής του παρελθόντος που κατέληξαν να οδηγήσουν στον κοινωνικό και οικονομικό αποκλεισμό μεγάλα τμήματα πληθυσμού.

Δεν αρνούμαστε τα αρχέτυπα της ηθικής αλλά, οφείλουμε να τα διαχωρίσουμε

από τις ηθικές ιδεολογικές αυταπάτες.

Από την άλλη πλευρά υπάρχουν όρια στην λειτουργία και την αποτελεσματικότητα της «κοινωνικής εταιρικής ευθύνης» που παρουσιάζεται ως γενικό εργαλείο της ηθικής επιχειρηματικότητας.

Η εξωτερικότητα της «κοινωνικής εταιρικής ευθύνης» δεν μπορεί να είναι συγκεκαλυμμένη διαφήμιση μια άλλης κερδοσκοπικής επιχείρησης

Το καταλυτικό στοιχείο της ηθικής επιχειρηματικότητας βρίσκεται στην ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας στα πλαίσια της οποίας όχι μόνον μπορεί να λειτουργήσει καθαρά η ηθική επιχειρηματικότητα αλλά μπορεί να καλύψει τα ηθικά και υλικά κενά της γενικότερης επιχειρηματικότητας που έχει ως κίνητρο το κέρδος..

Η κοινωνική οικονομία μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά σε αυτό το πεδίο όχι γιατί μπορεί να καταλάβει το σύνολο της οικονομίας αλλά γιατί ακριβώς μπορεί να μπολιάσει και να ηθικοποιήσει το όλον μείγμα της οικονομίας.

Και αυτό γίνεται καταλαμβάνοντας ένα σημαντικό της κομμάτι της οικονομίας που αντιμετωπίζει τον κοινωνικό αποκλεισμό, την περιβαλλοντική απειλή, την επικοινωνία, την δια βίου μάθηση και επιμόρφωση.

Η κοινωνική οικονομία είναι τελικά το ηθικό αντίδοτο στην κερδοσκοπία..

Η κοινωνική εταιρική ευθύνη είναι ένα από τα υλικά στο «φάρμακο» της ηθικής παρακμής του συστήματος και όχι το ίδιο το «φάρμακο» όπως παρουσιάζεται.

Όπως για παράδειγμα συμβαίνει και στη οικολογία, όπου τα lobes και ο κατακερματισμένος ακτιβισμός συμβάλλουν μεν  στην αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων αλλά δεν είναι η συνολική λύση στην παγκόσμια περιβαλλοντική απειλή.

Τα ζητήματα αυτά χρήζουν ολιστικής προσέγγισης.

• Συμμετοχική οικολογία για το περιβάλλον.
• Συμμετοχική κοινωνική οικονομία για την ηθική επιχειρηματικότητα.
• Συμμετοχική δημοκρατία για την οργάνωση της νέας καθολικότητας των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών.

Το παρατηρητήριο των οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών το οποίο και εκπροσωπώ σε αυτή την συζήτηση έχει μια ανάλογη ολιστική προσέγγιση στο ζήτημα της οριζόντιας οργάνωσης της κοινωνίας. Είναι ακριβώς απέναντι από τον κατακερματισμό, τον συντεχνιασμό και στις ηθικές ιδεολογικές αναθυμιάσεις του παρελθόντος που κατακερματίζουν τον κοινωνικό ιστό.

Πιστεύουμε αυτό που διατυπώνεται με σαφήνεια στη συστημική θεωρία, ότι

το όλον της κοινωνίας των πολιτών είναι ποιοτικά και ηθικά ανώτερο από το άθροισμα των μερών του.

Το όλον της κοινωνίας των πολιτών μέσα από μια οριζόντια οργάνωση είναι προϋπόθεση για την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας και η ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας. Προϋπόθεση για την ανάπτυξη της ηθικής επιχειρηματικότητας. Και ασφαλώς αυτό ισχύει και αντιστρόφως, γιατί ηθική επιχειρηματικότητα και κοινωνική οικονομία είναι δίδυμα.

Ηθικές και πράσινες Τράπεζες για παράδειγμα έγιναν μόνον εκεί που υπάρχει τριτοβάθμια οργάνωση των οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών. Οργάνωση της ολότητας δηλ. Ταυτόχρονα δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι οι χώρες με υψηλό δείκτη κοινωνικής οικονομίας αντιμετώπισαν με πολύ ήπια συμπτώματα την οικονομική κρίση και την ξεπέρασαν.

Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει αυτό το πραγματιστικό φαινόμενο;