Το κείμενο αυτό είναι από τα πρακτικά του σεμιναρίου που έγινε με στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης στο "Έργο Πολιτών"για την οριζόντια συνεργασία με τις οργανώσεις κοινωνίας πολιτών.

Εισήγηση Τακτικός

Το ζήτημα των επιτροπών διαβούλευσης στους Δήμους που εισήχθη με το νόμο "Καλλικράτη" έχει προκαλέσει ήδη την ανάγκη για μια σειρά προϋποθέσεις ώστε να λειτουργήσουν αυτές οι επιτροπές στην πράξη.

Οι προϋποθέσεις αυτές είναι αφ' ενός η ουσιαστική συμμετοχή και με περιεχόμενο των εκπροσώπων των κοινωνικών φορέων στις επιτροπές και αφ' ετέρου η ουσιαστική αναγνώριση του ρόλου τους μέσα στην αυτοδιοικητική μεταρρύθμιση με σκοπό την συμμετοχική δημοκρατία σε τοπικό επίπεδο.

Τα πρώτα δείγματα γραφής που έχουμε μέχρι τώρα στην εφαρμογή του νέου θεσμού διαπιστώνουμε ότι ο ρόλος αυτός δεν έχει πλήρως κατανοηθεί και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν τηρήθηκε ο νόμος στο σημείο που προβλέπει ότι ο προϋπολογισμός του Δήμου θα πρέπει να συζητείται πριν πάει στο Δημοτικό Συμβούλιο και στην επιτροπή διαβούλευσης.

Αυτή η εικόνα που παρουσιάζεται στην πρώτη φάση εφαρμογής θεωρούμε ότι μπορεί ν' αντιμετωπιστεί με την ουσιαστική παρέμβαση των οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών.

Παράλληλα, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι ο Καλλικράτης εισάγει ένα πολύ σοβαρό νέο θεσμό συμμετοχικής δημοκρατίας την μεσα από την επιτροπή διαβούλευσης. Για πολλούς δήμους αυτό μπορεί να μην σημαίνει τίποτα ιδιαίτερο απλώς συμπληρώνουμε μία επιτροπή, βάζουμε και κάποιους συλλόγους, συνέρχεται μία ή δυο φορές το χρόνο, τη λαμβάνουμε δεν την λαμβάνουμε υπόψη. Ένας δήμος όμως που εμβαθύνει σε αυτό και λειτουργεί ουσιαστικά η επιτροπή διαβούλευσης θα μπορούσε να ενισχύσει κατά 20% την αποτελεσματικότητα και την τοπική ανάπτυξη αξιοποιώντας το κοινωνικό κεφάλαιο μέσα από αυτή τη δυναμική σχέση με την κοινωνία πολιτών.

Αυτό μπορεί να γίνει στην εύρεση πόρων και ανθρώπινων και κοινωνικού κεφαλαίου αλλά και χρηματικών πόρων μέσω των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, μέσω του ΕΣΠΑ διότι, αυτός ο δήμος που αξιοποιεί τους ανθρώπινους πόρους θα γίνει ικανός να μπει ανταγωνιστικά στο πεδίο και ιδιαίτερα να κάνει πολιτικές εκεί που οι περισσότεροι δήμοι χωλαίνουν, δηλ. στο περιβάλλον, στην κοινωνική οικονομία, στους θεσμούς αλληλεγγύης. Μ' αυτό το τρόπο άλλωστε μπορεί να δοθεί και η απάντηση στην κρίση και στην λιτότητα. Οι περισσότεροι δήμοι έχουν ήδη και λένε το πρόσχημα ότι είμαστε σε περίοδο λιτότητας άρα θα πάμε στα τελείως απαραίτητα και το πρώτο πράγμα που κόβουν είναι την ανάπτυξη σε όλα τα πεδία.

Έτσι αυτή η εικόνα που θα συναντήσετε και θα δείτε και εσείς να λέγεται είναι: αφού δεν υπάρχουν πόροι είναι πολυτέλεια να μιλάμε για τοπική ανάπτυξη. Μια τέτοια αντίληψη επίσης μας λέει ότι είναι πολυτέλεια να κάνουμε κοινωνική πολιτική ας κάνουμε π.χ τον Α ή Β δρόμο και τα τελείως απαραίτητα ........

Οπωσδήποτε πρέπει να γίνουν αυτά, αλλά υπάρχει και ένα άλλο κομμάτι που αν αφιερώσεις έστω το 10% των διαθέσιμων πόρων θα μπορούσε ένας δήμος να προετοιμαστεί κατάλληλα ώστε να απορροφήσει τους έκτακτους πόρους για την ανάπτυξη και την κοινωνική του μερίμνα και αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς ώριμες μελέτες ενώ είναι προφανές ότι η συμμετοχή της κοινωνίας ενισχύει το επιχειρηματικό υποκείμενο για τέτοια προγράμματα. Για παράδειγμα αναζωογόνηση αστικών περιοχών που αναμένεται να βγει ως πρόγραμμα είτε άμεσα από τα ΠΕΠ είτε από το ΥΠΕΚΑ που έχει τέτοια προγράμματα χρειάζεται μία προετοιμασία και μία συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών.

Εάν, ο δήμος σήμερα που κάνει τον προϋπολογισμό του, δεν προβλέψει και δεν διαθέσει ούτε για μία διαγνωστική προκαταρκτική μελέτη 5.000 ή 10.000 που χρειάζονται, δεν το βάλει στον προϋπολογισμό του και στο τεχνικό του πρόγραμμα πως θα είναι έτοιμος μετά να διεκδικήσει ένα πρόγραμμα 2 ή 2,5 εκατ. (για τους δήμους της Αθήνας, στην περιφέρεια θα είναι πιο μικρό).

Εφόσον δεν επενδύουμε στην καινοτομία και στο περιβάλλον θα έχουμε ως αποτέλεσμα να μεταφέρονται οι πόροι στο ανώτερο επίπεδο διοίκησης σε έργα τα οποία δεν έχουν τίποτα να κάνουν με το περιβάλλον, δεν έχουν τίποτα να κάνουν με την κοινωνική οικονομία, αυτό θα είναι μειονέκτημα για το δήμο να μην έχει την δυνατότητα να κάνει δράσεις για το περιβάλλον και την κοινωνική οικονομία. Οι Δημόσιες υποδομές δεν τελειώνουν ποτέ, οι δρόμοι δεν τελειώνουν ποτέ, όσα χρήματα να είχαμε θα είχαμε ενδεχομένως προτάσεις να κάνουμε έργα σε ένα δήμο. Αλλά όταν οι πόροι πηγαίνουν πάντα για τέτοιου είδους κεντρικές υποδομές χωρίς να βλέπουμε τα άλλα τα απαραίτητα της πόλης, τις προτεραιότητες της Αττικής για παράδειγμα στο περιβάλλον δεν μπορούμε να έχουμε βελτίωση της ποιότητας ζωής στην πόλη.

Η υπερδόμηση η οποία έχει γίνει, στο αστικό περιβάλλον είναι ένα στρεβλό μοντέλο και είναι αιτία πολλών δεινών κακών και τελικά οικονομικής ανέχειας. Η οικονομία αυτή που αναπτύσσεται, αναπτύσσεται σε ορισμένα πεδία και δεν προάγει άλλα πεδία που ενδεχομένως είναι απαραίτητα για να έχουμε αειφορία, διάρκεια της οικονομίας δηλαδή αν επενδύσεις στο περιβάλλον η πόλη γίνεται πιο βιώσιμη άρα διευκολύνεις μια σειρά από επαγγέλματα, επιχειρηματικές δραστηριότητες προς τα κάτω.

Ο δήμος δηλαδή όταν επενδύσει στο περιβάλλον θα δημιουργήσει και προϋποθέσεις για μια άλλη κοινωνία. Ο δήμος που δεν επενδύει στο περιβάλλον καθόλου και στην κοινωνική οικονομία, δημιουργεί κοινωνικό, οικονομικό αποκλεισμό σε μια σειρά από στρώματα που είναι πιο αδύναμα κυρίως αλλά και σε επαγγέλματα. Δεν διευκολύνει την καινοτομία. Ο δήμος που δεν βρίσκει τρόπους να εντάξει τους αποκλεισμένους μέσα στην οικονομική δραστηριότητα επίσης έχει ζημιά, γιατί όταν το ανθρώπινο δυναμικό σου δεν μπορείς να το εξυπηρετήσεις, δεν μπορείς να του δώσεις ευκαιρίες; Όταν δεν απασχολείται ή υποαπασχολείται ένα μεγάλο τμήμα της τοπικής κοινωνίας οικονομικά έχει ζημιά και ο Δήμος. Επομένως ένας δήμος που θέλει να σκέφτεται για τους πολίτες του που θέλει να είναι προοδευτικός πρέπει να σκεφτεί και άλλους τρόπους επενδύσεων που θα ενταχθούν μέσα και οι κοινωνικά και οικονομικά αποκλεισμένοι.

Άρα στο κομμάτι το οποίο αναφερόμαστε της κοινωνικής οικονομίας το κομμάτι του εθελοντισμού, έχει άμεση σχέση και με την κοινωνία των πολιτών είναι εκείνο το τμήμα που θα δώσει κάτι πρόσθετο, θα δώσει το λεγόμενο κοινωνικό κεφάλαιο, που σημαίνει τι; Σημαίνει ότι σε μία δράση δεν έχουμε μόνο τους πόρους τους δημόσιους που επενδύονται για την ανάπτυξη έχουμε και τους ανθρώπινους κοινωνικούς πόρους που επενδύονται σε ένα πρόγραμμα, δηλαδή έχουμε τον εθελοντισμό που έρχεται να θέσει, να προσθέσει και να πολλαπλασιάσει τελικά την επένδυση. Έχουμε τους πολίτες που ενδιαφέρονται και προσφέρουν προστιθέμενη αξία. Μειώνεται το γραφειοκρατικό κόστος της διοίκησης γιατί γνωρίζετε ότι όσους δημόσιους υπαλλήλους και να πάρουμε, όσους και δημοτικούς υπαλλήλους και να πάρουμε κάποια προβλήματα δεν θα τα λύσουμε. Δεν επαρκούν ούτως ή άλλως. Πρέπει να προσθέσουμε σε αυτούς τους πόρους που έχουμε στην τοπική αυτοδιοίκηση και τους εθελοντικούς κοινοτικούς πόρους για να έχουμε ανάπτυξη. Και βέβαια οι πολίτες δεν πάνε στον δήμο να κάνουν οποιαδήποτε δουλειά πάνε όμως για την προστασία του περιβάλλοντος και της κοινωνικής αλληλεγγύης.

Οι πολίτες θα πάνε για εθελοντική εργασία όταν θα έχουν ένα ηθικό κίνητρο προς την κοινωνία άρα εδώ θα πρέπει να το σκεφτούμε λιγάκι. Πηγαίνουν οι πολίτες για το περιβάλλον να προσφέρουν, πηγαίνουν οι πολίτες να προσφέρουν στους θεσμούς της αλληλεγγύης, πηγαίνουν στη δια βίου μάθηση, η οποία έχει άλλα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα άρα και ως πολιτική επινόηση θα πρέπει να δούμε ότι οι πολίτες προσφέρουν εθελοντικά σε συγκεκριμένους στόχους. Δεν θα προσφέρουν σε καμία περίπτωση εθελοντικά για να φτιάξουν τους δρόμους, δεν είναι το εργατικό δυναμικό άρα όσοι σκέφτονται στρατηγικά σε έναν δήμο θα πρέπει να δουν αυτούς τους αυθόρμητους κοινωνικούς πόρους πώς θα μπορούν να τους εντάξουν μέσα στο σύστημα της τοπικής αυτοδιοίκησης και να επωφεληθεί η τοπική αυτοδιοίκηση από αυτό το πρόσθετο κοινωνικό κεφάλαιο τόσο σε εργατοώρες που μπορούν να προσφερθούν όσο και στην επινοητικότητα που έχει η κοινωνία. Η κοινωνία έχοντας αυτήν την επινοητικότητα, όταν δρα ελεύθερα και με ηθικά. Επομένως αυτόν τον εθελοντισμό ο οποίος είναι διάχυτος σε πολλά πεδία, (ενδεχομένως αρκετοί θα ήθελαν να συμμετέχουν σε προγράμματα δια βίου μάθησης, πνευματικοί άνθρωποι δωρεάν) αυτό γίνεται εύκολα. Άρα ένας δήμος επινοεί καταρχήν το προαπαιτούμενο πως θα αξιοποιήσει τους συμπολίτες να βοηθήσουν στην επιμόρφωση. Ένα το κρατούμενο. Δεύτερον, ο δήμος μπορεί να αξιοποιήσει το κοινωνικό κεφάλαιο μέσα από την δικτύωση. Εύκολα οι οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών και οι εθελοντές μπορούν να συμμετέχουν στο να έχουμε περισσότερη πληροφόρηση, περισσότερη διάχυση πληροφόρησης προς τα κάτω και για να δημιουργηθεί ένα σύστημα οριζόντιας επικοινωνίας στο δήμο για κάποιες εκστρατείες, είτε πρόκειται για απλές εκστρατείες, δηλαδή να φυτέψουμε δέντρα, είτε για άλλες εθελοντικές εκστρατείες.

Σε αυτές τις περιπτώσεις ποια κίνητρα είναι η κινητήριος δύναμη; Είναι η ίδια κοινωνία. Το ΣΚΑΙ π.χ. Κάνει εκστρατείες δενδροφύτευσης γιατί έχει ένα υψηλό σύστημα επικοινωνίας και μια μεγάλη επένδυση αλλά θα μπορούσε να το κάνει ένας δήμος αν είχε δικτυώσει τους πολίτες μέσα από site και facebook και μέσω των οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών όλους τους πολίτες που έχουν κοινωνική ευαισθησία. Αυτό είναι εφικτό και δεν μπορεί να κοστίσει σχεδόν τίποτα, εάν υπάρχει η επινόηση και αν γίνει αντικείμενο της επιτροπής διαβούλευσης ώστε όχι μόνο οι 50 που θα είναι στην επιτροπή διαβούλευσης, αλλά όλοι οι ενεργοί πολίτες που είναι οργανωμένοι σε μια οποιαδήποτε συλλογικότητα να είναι δικτυωμένοι, ώστε όταν ο δήμος θα θέλει να κάνει μια εκστρατεία σε ένα πεδίο κοινωνικής ευαισθησίας αυτομάτως να μπορεί να κινητοποιεί το 30% του δυναμικού των δημοτών ενός δήμου.

Αυτό είναι πάρα πολύ μεγάλο κεφάλαιο εάν το συνειδητοποιήσουμε. Διότι έτσι θα έχουμε συνεισφορά. Θα υπήρχε γενικότερη συμβολή των ενεργών πολιτών, ώστε ο δήμος να σχεδιάζει καλύτερα στρατηγικά, γιατί έχει πλέον αποκαλυφθεί και έχει συνειδητοποιηθεί. Η συμμετοχή δημοκρατία δεν είναι πολυτέλεια. Είναι όρος μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας μιας κοινωνίας.

Για αυτό και έχει μπει ως κεντρική πολιτική και στην ίδια ευρωπαϊκή ένωση γι αυτό κάποια κράτη την εφαρμόζουν και γιαυτό κάποια κράτη δεν έχουν και οικονομικό πρόβλημα διότι έχουν ένα αποτέλεσμα 10% σε οικονομικούς δείκτες που παράγεται μέσα από την κοινωνία των πολιτών. Αν δείτε τους δείκτες ποιες χώρες έχουν κρίση και ποιες χώρες δεν έχουν κρίση στην Ευρώπη θα δείτε κάτι πολύ χαρακτηριστικό το οποίο δεν το λέει κανένας επισήμως, αλλά θα πρέπει να το πούμε εδώ στα σεμινάρια ότι οι κοινωνίες οι οποίες έχουν 10% δείκτη κοινωνική οικονομία δεν έχουν κανένα πρόβλημα. Οι κοινωνίες οι οποίες είναι στο 2%-3% όπως είναι η Ελλάδα, έχουν πρόβλημα. Διότι η κοινωνική οικονομία συμβάλλει στην κοινωνική ισορροπία και είναι ένας επιπρόσθετος κοινωνικός πόρος μέσα στην οικονομία. Αυτό που δεν έχει ακόμα συνειδητοποιήσει η κεντρική μας κυβέρνηση, δεν μιλώ για αυτή αλλά γενικότερα οι κυβερνήσεις μας, καλό είναι να το συνειδητοποιήσουν οι δήμοι και να το κάνουν από τα κάτω. Διότι εκεί μπορεί να γίνει πιο καλύτερα, γιατί εκεί ο πολίτης άμεσα μπορεί να γίνει ενεργός γιατί δεν μπορεί να γίνει ενεργός σε επίπεδο κυβέρνησης, ενεργός θα γίνει σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης.

Αν συλλάβουμε αυτή τη βασική αρχή τότε θα έχουμε δώσει στον δήμο μας μία ώθηση 20% παραπάνω σε ανθρώπινους και κοινωνικούς πόρους διότι οι ανθρώπινοι πόροι μέσω μιας διαδικασίας αναπτυξιακής μετασχηματίζονται σε οικονομικούς πόρους. Εάν αυτή την έννοια δεν μπορεί να το συλλάβει η ηγεσία ενός δήμου μπορεί να το συνειδητοποιήσει η κοινωνία και στη συνέχεια να το επιβάλει δημοκρατικά στην ηγεσία ενός δήμου γιατί θα έχει εν τοις πράγμασι μια ενεργό κοινωνία, ενεργούς πολίτες.

Εσείς, λοιπόν που είσαστε ευαισθητοποιημένοι σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης μπορείτε να περάσετε αυτά τα μηνύματα γιατί είναι ζήτημα κουλτούρας, νοοτροπίας αλλά και πολιτικής σύλληψης και αυτά που λέω τώρα δεν είναι επινόηση δική μου είναι πλέον πραγματιστικό φαινόμενο στην Ευρώπη. Καταρχήν να έχουμε τη διάθεση να το δούμε, να το διαβάσουμε, να το αναλύσουμε και να το προσομοιώσουμε στην δικιά μας τοπική κοινωνία.

Αυτό το πραγματιστικό φαινόμενο προωθούμε, την κατανόηση του, και ως "Παρατηρητήριο της Κοινωνίας Πολιτών" αναπτύσσουμε μαζί με το "Έργο Πολιτών" δράσεις.

Θέλουμε να το κάνουμε συνείδηση στην τοπική κοινωνία και συνείδηση δίνοντας συμπαράσταση σε κάθε επιτροπή διαβούλευσης δήμου που θα το θελήσει. Διότι το "παρατηρητήριο" εκ των πραγμάτων μπορεί να δίνει πληροφόρηση και γενικότερη αλλά και εξειδικευμένη σε αυτά τα θέματα σε κάθε επιτροπή διαβούλευσης. Και πως μπορεί να τη δίνει; Από όλες τις ομάδες λειτουργεί μια δεξαμενής γνώσης. Από όλες τις ομάδες έρχεται μία πληροφόρηση, γράφονται κείμενα, συγκεντρώνονται και αυτά ξανά διαχέονται. Και ο στόχος μας είναι σε κάθε επιτροπή διαβούλευσης ανά την επικράτεια, όλη αυτή η γνώση να περνάει αυτομάτως μέσα από το διαδίκτυο.

Υπάρχει κεντρικό site, οι ομάδες αυτές τις μέρες δημιουργούν το δικό τους site και την δική τους ομάδα στο facebook, άρα μπαίνοντας στο αρχικό, δηλαδή τώρα έχουμε ένα site που λέγεται ecosocial, μπαίνοντας σε αυτό θα μπορεί να συνδεθεί ο καθένας από εσάς με όλες τις ομάδες και να ζητήσει και συγκεκριμένη πληροφόρηση, αν τον απασχολεί περισσότερο η ομάδα περιβάλλοντος ή τον απασχολεί κάποια άλλη ομάδα π.χ. μεταναστών. Οι ομάδες έχουν φτάσει 13 και θα φτάσουν μέχρι 15. Σε αυτό θα εμπλακούν παραπάνω από 200 άτομα, τα οποία θα δουλεύουν συγκροτημένα. Αλλά αυτό θα δικτυωθεί και με τις τοπικές επιτροπές διαβούλευσης, ώστε οι επιτροπές να έχουν από πρώτο χέρι συνεχώς πληροφόρηση.

Υπάρχει μια ομάδα εθελοντών δημοσιογράφων και bloggers, οι οποίοι συλλέγουν τις πληροφορίες ή γράφουν άρθρα και ο τελικός στόχος είναι να υπάρχει ένα κανάλι επικοινωνίας και διάχυσης της γνώσης που μπορεί να φτάσει μέχρι και 500.000 σε όλη την Ελλάδα. Εάν εσείς από την δική σας την πλευρά, τοπικά δημιουργήσετε ένα παρόμοιο δίκτυο θα έχετε πιστεύω τουλάχιστον 30% των πολιτών να ενημερώνονται για αυτές τις πρωτοβουλίες δράσης και μέσω του μητρώου.

Χατζή: Πρέπει να αποκτήσει δυναμική η επιτροπή διαβούλευσης. Θα πρέπει ο δήμος να θέλει να την αξιοποιήσει την επιτροπή διαβούλευσης. Κάθε τρίμηνο περίπου συνεδριάζει. Στο δικό σας χέρι είναι να συνδεθεί η επιτροπή διαβούλευσης με το παρατηρητήριο να υπάρχει μια ανατροφοδοτήσει στο δήμο σας με καλές πρακτικές.

Τακτικός: Με λίγα λόγια θέλουμε αυτό το σεμινάριο και αυτή η σχέση της κοινωνίας να έχει πρακτικά αποτελέσματα. Και το πρώτο πρακτικό αποτέλεσμα που μπορεί να έχει σε σας είναι να δημιουργηθεί σε κάθε δήμο και σε κάθε επιτροπή διαβούλευσης αυτή η δικτύωση διάδοσης περιεχομένου καλών πρακτικών. Είναι πανεύκολο, υπάρχει το σχέδιο, υπάρχουν συνεργάτες που μπορούν να σας βοηθήσουν και από το παρατηρητήριο να δημιουργήσετε ένα δίκτυο επικοινωνίας με όλους τους πολίτες. Το δεύτερο πρακτικό αποτέλεσμα είναι να γίνει ένα πρόγραμμα πλέον επιχορηγούμενο και θα υπάρξουν είτε από την κοινωνία της πληροφορίας είτε από το περιβάλλον είτε από το ΠΕΠ, ένα πρόγραμμα συμμετοχής δήμου και κοινωνίας πολιτών για την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας.

Πρόκειται να προκηρυχθούν προγράμματα όπως σας είπα από μια σειρά υπουργεία και περιφέρειες. Επομένως, μπορείτε να προετοιμάσετε σε πρακτικό επίπεδο πως θα γίνει στο δήμο σας ένα τέτοιο πρόγραμμα. Ανάλογα και με τις μεγαλύτερες ανάγκες που έχετε και εσείς. Άλλοι θα το κάνουν στο περιβάλλον, άλλοι μπορεί να το κάνουν στην ίδια την κοινωνία της πληροφορίας, άλλοι θα το κάνουν γιατί έχουν μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα, ένα πρόγραμμα κοινωνικού αποκλεισμού.

Δίνω τρεις διαστάσεις, υπάρχουν πολύ περισσότερες, επιλέγετε εσείς ένα πρόγραμμα κοινωνικής οριζόντιας συνεργασίας και με τις οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών με στόχο να εμπλακεί ο ενεργός πολίτης σε αυτό το πρόγραμμα, συγκεκριμένα πια θα σας βοηθήσουμε στην ωρίμανση να κατατεθεί αυτό το πρόγραμμα και να τύχει χρηματοδότησης. Δεύτερο πρακτικός στόχος.

Ένας άλλος πρακτικός στόχος θα μπορούσε να είναι πως η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί να κάνει ένα πρόγραμμα συνεργασίας δήμου είτε στην αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας και άλλων συγκριτικών πλεονεκτημάτων με ιδιώτες και με τη συμμετοχή της κοινωνίας πολιτών. Σας έδωσα τρεις πρακτικούς στόχους και πάνω σε αυτό θα μπορούσαμε να κάνουμε συζήτηση.

Ερώτηση: Να μας δώσετε ένα παράδειγμα για το τελευταίο, και πως μπορούν οι αγροτικοί δήμοι να ενισχυθούν με πρωτοβουλίες που ξεκινάνε από τις οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών.

Τακτικός: εγώ έχω ήδη μια εμπειρία που βρίσκεται σε εξέλιξη. Ένα πρόγραμμα στην Πελοπόννησο που συμμετέχουν αρκετοί δήμοι από τις Μυκήνες μέχρι την Αρχαία Ολυμπία, το πρόγραμμα λέγεται "Τόποι, Μύθοι και Άθλοι του Ηρακλή" και αυτό έχει σκοπό να αναδείξει την Μυκηναϊκή πολιτιστική κληρονομιά έχοντας ως βάση ένα μεγάλο brand name της ελληνική μυθολογίας που είναι ο Ηρακλής και ενδιαφέρει πέρα από την Ελλάδα. Είναι παγκόσμιο brand name και έχουμε υπόψη τα θεματικά πάρκα που έχουν γίνει σε άλλες χώρες όπως στην Ευρώπη και στην Αμερική και για τον ίδιο τον Ηρακλή, το πάρκο αστερίξ κλπ. Τώρα που έχουν συγκεντρωθεί σε 4 δήμους αυτές οι περιοχές έχει διευκολυνθεί αυτό, θα μπορεί να γίνει ένα θεματικό πάρκο σε κάθε δήμο αλλά και μικροί οικισμοί, αντίγραφα της μυκηναϊκής αρχιτεκτονικής.

Σε αυτό το πρόγραμμα έχει υπάρξει ήδη ενδιαφέρον ιδιωτών και ξένου κεφαλαίου. Δηλαδή πέρα από τον κάθε δήμο που μπορεί να αναδείξει τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα υπάρχει και ενδιαφέρον επενδύσεων από ιδιώτες. Επίσης οι οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών όπου συμμετέχουν, πάνω από 100, μπορούν να έχουν ένα ρόλο στο καθαρά πολιτιστικό και περιβαλλοντικό κομμάτι και των εκδηλώσεων πολιτισμού και της οικολογίας, καθώς αυτή η διαδρομή, μπορεί να γίνει και μια πολιτιστική οικοδιαδρομή από το ένα άκρο της Πελοποννήσου στο άλλο.

Η ιδέα αυτή που είναι επεξεργασία πολιτιστικών οργανώσεων έχει ξεκινήσει εδώ και τρία χρόνια, έχει κατατεθεί στο Υπουργείο Οικονομίας, για τους γνωστούς λόγους τα τελευταία τρία χρόνια δεν προχώρησαν τα αναπτυξιακά προγράμματα, ενώ ήταν μέσα στα πρότυπα καινοτόμα σχέδια ανάπτυξης.

Ανάλογες πρωτοβουλίες υπήρχαν και σε άλλα μέρη της Ελλάδας θέλοντας να ενισχύσουμε εναλλακτικές μορφές ποιοτικής ανάπτυξης του τουρισμού. Μια ανάλογη ιδέα υπήρξε με τον "Oρφέα" στη Βόρεια Ελλάδα, πάλι εκεί δεν προλάβαμε, στην Αλεξανδρούπολη και στην Κομοτηνή συγκεκριμένα, μαζί με την Υπερνομαρχία τότε Ροδόπης - Έβρου, είχαμε υποβάλλει ένα τέτοιο πρόγραμμα και πάλι αυτά τα προγράμματα ανεστάλησαν αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν θα ξεκινήσουν τώρα που ξαναπαίρνουν μπροστά τα προγράμματα. Αυτά είναι τα παραδείγματα. Ο κάθε τόπος έχει ένα δικό του συγκριτικό πλεονέκτημα για τον πολιτιστικό ποιοτικό τουρισμό, τον αγροτουρισμό, οικοτουρισμό και όλοι φυσικά έχουν δυνατότητα να αναπτύξουν την πράσινη και κοινωνική οικονομία στην βάση της οριζόντιας συνεργασίας Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών.

ΤΟΠΙΚΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Για την αντιμετώπιση της διαφθοράς και της κακοδιαχείρισης των πόρων στη τοπική αυτοδιοίκηση

Ένας τρόπος μόνο υπάρχει για να καταπολεμηθεί η διαφθορά και η κακοδιαχείριση των πόρων στην τοπική αυτοδιοίκηση που καταλαμβάνει πρώτη θέση ανάμεσα στους θεσμούς της πολιτείας. Να δημιουργηθούν παντού κοινωνικές συμπράξεις και τοπικά κινήματα συμμετοχικής δημοκρατίας με ενεργούς πολίτες ώστε η εξουσία του δήμου να προκύπτει πραγματικά από τους δημότες και όχι από τους χρηματοδότες.

Τοπικά κινήματα συμμετοχικής Δημοκρατίας ως αντιστάθμισμα διαφάνειας και ελέγχου απέναντι στο σφετερισμό της εκπροσώπησης και της τοπικής διαπλοκής με τα άνομα συμφέροντα που ροκανίζουν τελικά τους πόρους.

Τοπικά κινήματα τα οποία θα συμβάλλουν αποφασιστικά στην διαβούλευση με τοπικές συνελεύσεις και τοπικά δημοψηφίσματα και όχι διακοσμητικά όπως ερμηνεύουν πολλές δημοτικές πλειοψηφίες τον «Καλλικράτη». Τοπικά κινήματα που απελευθερώνουν τους ανθρώπινους πόρους και την δημιουργικότητα της κοινωνίας.

Γιατί αυτό που συμβαίνει σήμερα, ακόμη και μετά το ξεκίνημα της τεχνοκρατικής μεταρρύθμισης «Καλλικράτης» είναι ότι έχουμε το ίδιο φαινόμενο πελατειακών σχέσεων με αναπροσαρμογή της τοπικής διαπλοκής. Με το πρόγραμμα Καλλικράτης». ναι μεν γίνεται σημαντική εξοικονόμηση πόρων από τον περιορισμό των αιρετών και υπαλλήλων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση αλλά το πρόβλημα του σφετερισμού της εκπροσώπησης που είναι πρόβλημα γενικότερα της κρίσης της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας παραμένει το ίδιο χαρακτηριστικό και βασανιστικό μιας παρακμιακής κατάστασης.