Του Γιάννη Συμεωνίδη
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Επίκαιρα: 11/08/2011
Τι κοινό έχουν το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, το ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ, μια πολιτική οργάνωση που σχετίζεται με το ΠΑΣΟΚ, αλλά και μια σειρά νεοσύστατων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ); Είναι όλοι τους φορείς που έχουν υπογράψει τα περισσότερα μνημόνια συνεργασίας με δήμους, προκειμένου να αναλάβουν τη διαχείριση των προγραμμάτων κοινωφελούς εργασίας, τα οποία, όπως πρώτα είχαν αποκαλύψει τα «Επίκαιρα» (τεύχος 91ο, 14/7/11), χρησιμοποιούνται από την κυβέρνηση ως μια νέα μορφή «stage». Η επιλεκτική, μάλιστα, σύμπραξη με οργανώσεις που κινούνται πλησίον της εξουσίας δημιουργεί, αν μη τι άλλο, ερωτηματικά για τη διαφάνεια των ακολουθούμενων δια- δικασιών, οι οποίες από κάποιους...κακοπροαίρετους χαρακτηρίζονται ρουσφετολογικές.

Υπενθυμίζεται ότι τα προγράμματα κοινωφελούς εργασίας χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και προβλέπουν καταβολή επιδόματος κοινωνικής εργασίας με αποδοχές που μπορεί να φτάσουν και τα 625 ευρώ μηνιαίως, με ημερομηνία λήξης τους πέντε μήνες και συνολικό προϋπολογισμό 280 εκατ. ευρώ. Η επιτροπή έγκρισης ή απόρριψης των υποβληθέντων μνημονίων -η προθεσμία έχει λήξει από τα τέλη Ιουλίου- απαρτίζεται από στελέχη της Γενικής Γραμματείας Διαχείρισης Κοινοτικών και Άλλων Πόρων του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.

Όροι που δεν τηρούνται

Με τα προγράμματα κοινωφελούς εργασίας, εξάλλου, προβλέπεται να γίνουν έργα, όπως η κατασκευή πλατειών ή ο καθαρισμός δασών, ενώ τα «stage» αφορούσαν παροχή υπηρεσιών, γι' αυτό και προσλαμβανόταν διοικητικό προσωπικό. Επιπλέον, με τα νέα προγράμματα παρέχεται και ασφαλιστική κάλυψη, ενώ τίθενται κριτήρια και μοριοδότηση, με... θεωρητική προτεραιότητα στους μακροχρόνια ανέργους.

Για όσους δεν το γνωρίζουν, οι συμπράξεις ΜΚΟ και δήμων είναι αναγκαία προϋπόθεση από τη στιγμή που το ΕΚΤ, που χρηματοδοτεί τις αντίστοιχες δράσεις, αποκλείει την απευθείας χρηματοδότηση θέσεων εργασίας στο Δημόσιο και τους δήμους. Όπως αναγκαία προϋπόθεση είναι και οι ΜΚΟ που θα αναλάβουν τα προγράμματα να έχουν τουλάχιστον δύο χρόνια «ζωής», κάτι που δεν συμβαίνει, όμως, στις περισσότερες των περιπτώσεων. Είναι χαρακτηριστικό πως μόνο το 5% των ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται χρόνια στο χώρο κατάφερε να βρει θέση στα προγράμματα...

Οι γνωρίζοντες καλά τα εργασιακά ζητήματα επισημαίνουν πως δημιουργείται μια καινούρια «φουρνιά» πελατειακών διευθετήσεων, αλλά και φαινόμενα «αρπαχτής», που πρόκειται να ακολουθήσουν, αν το υπουργείο Εργασίας δεν θέσει κανέναν περιορισμό στον αριθμό των επιδοτούμενων εργαζομένων που δύναται να προσλάβει κάθε μεμονωμένη εταιρεία. Μιλώντας, μάλιστα, στα «Επίκαιρα», ο κ. Βασίλης Τακτικός, συντονιστής του Παρατηρητηρίου της Κοινωνίας των Πολιτών -δηλαδή του συντονιστικού οργάνου των ανά τη χώρα ΜΚΟ-, δεν διστάζει να τονίσει πως η πολιτική ευθύνη φτάνει μέχρι τους πιο ψηλούς ορόφους του υπουργείου Εργασίας...

Μπορεί, εξάλλου, την προηγούμενη εβδομάδα να γνωστοποιήθηκε η υπόθεση του βουλευτή Σερρών, κ. Στάθη Κουτμερίδη, ο οποίος φέρεται να βρίσκεται πίσω από την ίδρυση σχετικής ΜΚΟ στην ιδιαίτερη πατρίδα του, παρόμοια σκηνικά, ωστόσο, έχουν στηθεί και σε πολλές ακόμα περιοχές της χώρας, εκτός από όσα έχουν καταγραφεί στους νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης: στην Ηλεία, για παράδειγμα, οι δήμοι και η αναπτυξιακή εταιρεία του νομού φέρεται να συνέστησαν, μετά από την προκήρυξη των προγραμμάτων, αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία. Ανάλογες περιπτώσεις παρατηρήθηκαν στην Κρήτη και στην Κέρκυρα, στρεβλώνοντας τους διαδικαστικούς κανόνες των προγραμμάτων. Την ίδια ώρα, ο κ. Σταύρος Μηλιώνης, στέλεχος του Τομέα Εθελοντισμού του ΠΑΣΟΚ, μέσω της ΜΚΟ «Κύτταρο Εναλλακτικών Αναζητήσεων Νέων» (ΚΕΑΝ), που είχε ιδρυθεί το 2004 και της οποίας διατελεί πρόεδρος, έχει υπογράψει μνημόνια συνεργασίας με δεκαεννιά δήμους στο Νομό Αττικής. Ο ίδιος εξηγεί στα «Επίκαιρα» πως η ΜΚΟ του, η οποία αριθμεί περί τα δύο χιλιάδες μέλη και χρηματοδοτείται, κατά τον ίδιο, αποκλειστικά από ιδιώτες, δεν έκανε προτάσεις-«φασόν», γι' αυτό και υπόγραψε πολλές δουλειές.

Βάσει όλων αυτών, αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι έλεγχοι της αρμόδιας Γραμματείας του υπουργείου Εργασίας, καθώς και οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία και χρηματοδοτεί τα προγράμματα κοινωφελούς εργα­σίας, προκειμένου να διαπιστώσουν αν θα έχει τηρηθεί η νομιμότητα ή όχι...

Ο ρόλος των Ινστιτούτων ΓΣΕΕ και ΓΣΒΕΕ

Τον πρώτο λόγο στις προσλήψεις κοινωφελούς εργασίας στην Αττική έχουν η ΓΣΕΕ και η ΓΣΒΕΕ, μέσω των επιστημονικών ινστιτούτων τους. Το Ινστιτούτο Εργασίας, η αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία της Γενικής Συνομοσπονδίας, θα επεξεργαστεί τις προσλήψεις από την πλευρά της ΓΣΕΕ. Σύμφωνα με όσα δηλώνει στα «Επίκαιρα» ο κ. Στάθης Ανέστης, εκπρόσωπος Τύπου της Συνομοσπονδίας, το ινστιτούτο χρηματοδοτείται από τις επιχορηγήσεις της Εργατικής Εστίας, οι πόροι της οποίας προέρχονται από τις εισφορές των εργαζομένων και των εργοδοτών. Ο ίδιος, μάλιστα, τονίζει πως αν υπάρχει ένας φορέας στην Ελλάδα που μπορεί να φέρει εις πέρας με τον καλύτερο τρόπο προγράμματα κατάρτισης, αυτός δεν είναι άλλος από το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, «ένα από τα καλύτερα ευρωπαϊκά ινστιτούτα στον τομέα του», όπως το χαρακτηρίζει ο κ. Ανέστης. Από την εμπλοκή της ΓΣΕΕ θα προκύψει διπλό όφελος, αφού και οι προσλήψεις -θεωρητικά τουλάχιστον- θα γίνουν με διαυγείς τρόπους, αλλά και το Ινστιτούτο Εργασίας θα καρπωθεί εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ από την προμήθεια διαμεσολάβησης, που είναι το 5% επί του συνολικού κόστους των εργαζομένων.

Την ίδια στιγμή, συνολικό αριθμό των είκοσι τριών φτάνουν σε όλη τη χώρα τα μνημόνια συνεργασίας που έχει υπογράψει το ΙΜΕ-ΓΣΒΕΕ, το επιστημονικό ινστιτούτο της ΓΣΒΕΕ. Ειδικά με δήμους του νομού Αττικής τα μνημόνια είναι έξι. Πηγές της ΓΣΒΕΕ αναφέρουν στα «Επίκαιρα» πως και το ΙΜΕ δεν χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά από το ΛΑΕΚ (κρατήσεις εργαζομένων - εργοδοτών) και, κυρίως, από συγχρηματοδοτούμενα  προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τι αφορούν τα προγράμματα

Τα προγράμματα, που αφορούν περίπου 55.000 εργαζομένους, σχετίζονται με δράσεις κοινωνικής εργασίας, όπως: έργα συντήρησης ή μικρά κατασκευαστικά έργα δημόσιων ή και αθλητικών υποδομών, αποκατάστασης οικοσυστημάτων και προστασίας, διαχείρισης και ανάδειξης της βιοποικιλότητας, ανάδειξης πολιτιστικής κληρονομιάς, αποκατάστασης και βελτίωσης αστικού και περιαστικού περιβάλλοντος, αποκατάστασης χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, διαχείρισης και προστασίας υδάτινων πόρων και δασών, δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, αλλά και προσωπικές κοινωνικές υπηρεσίες, όπως κατ' οίκον φροντίδα ηλικιωμένων, καθώς και κοινωνικές δράσεις, όπως κοινωνικά παντοπωλεία.