* Του Β. Τακτικού

Ο πρώην αντιπρόεδρος της Αμερικής Αλ. Γκορ και πολύ πιθανόν ο επόμενος υποψήφιος πρόεδρος των Δημοκρατικών, έχει αποδοθεί σ' έναν αγώνα για την οικολογική σωτηρία του πλανήτη. Όπως λέει, «Η ανθρωπότητα κάθεται πάνω σε ορολογιακή βόμβα», υποστηρίζοντας ότι είναι ζήτημα ζωής και θανάτου.

Και φυσικά δε μας λέει τίποτε καινούριο. Επαναλαμβάνει όλα αυτά που λένε και υποστηρίζουν οι οικολόγοι, θεωρητικοί και ακτιβιστές. Το σημαντικό είναι ότι τα λέει ένας πολιτικός που ενδέχεται να είναι ο επόμενος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών κι αυτό έχει τεράστια πολιτική σημασία.

Είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο. Κι'αυτό είναι μια τεράστια πρόοδος στην οικολογικοποίηση της πολιτικής. Ο ίδιος παρουσιάζει ένα ντοκυμαντέρ για το περιβάλλον με τίτλο « Μια ενοχλητική αλήθεια».

Όταν τον ρωτούν πώς θα δεχθούν οι μεγάλες εταιρείες που ρυπαίνουν κερδοσκοπώντας, να περιορίσουν τη ρυπογόνα δραστηριότητά τους απαντάει απλά « Νομίζω πως θα αλλάξουν γνώμη»...Και συνεχίζει, « νομίζω ότι οι άνθρωποι θ'αναγκαστούν ν'αλλάξουν γνώμη. Για να σωθούν και οι ίδιοι. Η ίδια η φύση, η καταστροφή, ο θάνατος, οι «κατρίνες», θα τους αναγκάσουν».

Αυτό εξάλλου διαφαίνεται μέσα από την ανάπτυξη που γνωρίζει η «κοινωνική εταιρική ευθύνη» από ένα σημαντικό κομμάτι των επιχειρήσεων..

Έχει περάσει πλέον η συνείδηση σ'ένα προωθημένο τμήμα της κοινωνίας ότι είναι ζήτημα χρόνου το αμερικάνικο όνειρο να μετεξελιχθεί σε εφιάλτης. Εάν συνεχίσουμε έτσι οι καταστρεπτικοί τυφώνες τύπου κατρίνα θα πολλαπλασιαστούν σε λίγα χρόνια.  Το λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική θα μετατρέψει τεράστιες εκτάσεις σε έρημο και το 40% του πληθυσμού σε παγκόσμιο επίπεδο θα πεθάνει από τη δίψα, αυτά λέει το ντοκιμαντέρ του Αλ Γκορ, βασισμένο σε επιστημονικά δεδομένα. Τέλος, κανείς δε θα ξεφύγει από τις επιπτώσεις μιας βιβλικής καταστροφής, έστω και εάν ζει σε μια περιοχή που δε θα υποστεί άμεσα φυσικές καταστροφές.

Μόνον ένας τρόπος υπάρχει να περιοριστούν άμεσα οι ρυπογόνες εκπομπές αερίων. Να περιοριστεί η αλόγιστη κατανάλωση. Να προωθηθούν νέες ήπιες μορφές ενέργειας, «Νέα φιλοσοφία, ν'αλάξουμε μυαλά».

Το ενδιαφέρον στην παρούσα συγκυρία είναι ότι το  έχουν αντιληφθεί και εκείνοι που δεν υπέγραψαν το πρωτόκολλο του Κιότο, όπως η Αμερική και η Κίνα. Χαρακτηριστικό είναι επίσης ότι αυτή την περίοδο στην πολιτεία της Καλιφόρνιας, πέρασε νόμος για τη μείωση των εκπομπών καυσαερίων κατά 25% έως το 2020.

Οι κινεζικές αρχές επίσης έχουν συνειδητοποιήσει το πρόβλημα και σχεδιάζουν άμεσα λύσεις. Στην Κίνα άλλωστε κτίζεται από την αρχή μία οικολογική πόλη -  πρότυπο  500.000 κατοίκων.

Ο κίνδυνος λοιπόν της πρόκλησης φυσικών καταστροφών από την αλόγιστη χρήση των ενεργειακών αποθεμάτων και τη εκπομπή τοξικών αερίων με την παράλληλη εξάπλωση του καταναλωτισμού μέσω του αρπαχτικού καπιταλισμού, θέτει επί τάπητος το οικολογικό ζήτημα της πολιτικής στο επίπεδο κορυφής της εξουσίας, ζήτημα που δεν τίθεται πλέον μόνον από τους ακτιβιστές, αλλά και από την κοινωνία των πολιτών και κομμάτι της αγοράς με προτεραιότητα την πράσινη επιχειρηματικότητα.

Για πρώτη φορά η εξουσία μιλά για οικολογικές πολιτικές λύσεις, ανοίγοντας έτσι ένα παράθυρο στην παγκοσμιοποίηση της οικολογικής πολιτικής απέναντι στην υφιστάμενη παγκοσμιοποίηση του αρπαχτικού καπιταλισμού.

Η συνειδητοποίηση αυτή έρχεται ως αναγκαιότητα μετά από μια φυσική καταστροφή, μια αποτυχία και μια πολιτική ήττα.

Ο Αλ Γκορ έγινε «πράσινος» αφού έχασε πρώτα την προεδρία της Αμερικής, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχει πάντα η πίεση ενός παγκόσμιου κινήματος οικολογικών, μη κυβερνητικών και καταναλωτικών οργανώσεων.

Παράλληλα, ολοένα και περισσότερες ευαισθητοποιημένες επιχειρήσεις ενισχύουν τον αγώνα των οικολογικών οργανώσεων.

Η ωριμότητα της κοινωνίας

Για οικοδιαχείριση - οικοανάπτυξη

Στις περισσότερες φορές η κοινωνία αποδεδειγμένα βρίσκεται πιο μπροστά από τα κόμματα και το πολιτικό σύστημα για την προστασία του περιβάλλοντος, πιο μπροστά από την κομματική και κρατική γραφειοκρατία στο οικολογικό ζήτημα.

Υπάρχει όμως και η άλλη διάσταση που κάνει επίκαιρη την ανάγκη για την οικολογικοποίηση της πολιτικής.

Είναι το ζήτημα της οικοανάπτυξης και της πράσινης επιχειρηματικότητας έναντι ρυπογόνας επιχειρηματικότητας που το αντιλαμβάνεται και το θέτει το καταναλωτικό κίνημα και κομμάτι της αγοράς. Το ζήτημα της οικοδιαχείρισης των μεγάλων πόλεων για το οικιστικό πρόβλημα και τις υπερτιμημένες αντικειμενικές αξίες γης.

Έχουμε πλέον μια συνειδητοποίηση έναντι του πεδίου της μεγάλης κερδοσκοπίας που γίνεται εις βάρος των νοικοκυριών της οικιακής οικονομίας και των καταναλωτών.

Και μπορούμε να επισημάνουμε εκτός από τις ρυπογόνες μορφές ενέργειας που προβληματίζουν το κόστος κατοικίας στις μεγαλουπόλεις είναι δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με το εισόδημα,  τις ευκαιρίες της απασχόλησης, αφού οι επενδυτικοί πόροι εγκλωβίζονται και δεν πηγαίνουν σε άλλες παραγωγικές επενδύσεις με τις οποίες θα μπορούσε να γίνει οικοανάπτυξη στην ύπαιθρο.

Μια άλλη παρενέργεια των μεγαλουπόλεων - τερατουπόλεων είναι η καταφυγή στα προάστια για την προσέγγιση του πράσινου περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα διαρκώς την επέκταση της κερδοσκοπίας στις αξίες γης και τις κατασκευές εις βάρος της υπαίθρου που ερημώνεται και της ποιότητας ζωής εν γένει.

Η οικολογικοποίηση της πολιτικής λοιπόν είναι αναγκαία για ν' αντιμετωπιστεί το ζήτημα της οικοδιαχείρισης των μεγάλων πόλεων με καινοτομίες στην οικιστική πολιτική, στις μεταφορές και στην κατανάλωση ενέργειας.

Η οικοδιαχείριση των μεγαλουπόλεων και η οικοανάπτυξη της υπαίθρου είναι ζητήματα που αναγκαστικά θα απασχολήσουν στο μέλλον τις  κυβερνήσεις, αλλά και την τοπική αυτοδιοίκηση. Προς το παρόν δεν έχουν τεθεί παρά μόνον αδύναμα και αποσπασματικά  από τα  κάτω από τις μη κυβερνητικές οργανώσεις.

Το παρήγορο είναι ότι η ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον είναι το μοναδικό ζήτημα που ευαισθητοποιεί την ελληνική κοινωνία για να συμμετάσχει σε συλλογικές δράσεις και το γεγονός ότι υπάρχουν πρόθυμες επιχειρήσεις για να επενδύσουν στην πράσινη επιχειρηματικότητα.

Έτσι μπορούμε να ελπίζουμε ότι τα χαμηλά αντανακλαστικά των κομμάτων και της τοπικής αυτοδιοίκησης δε θα σταθούν τελικά εμπόδιο για να περάσει η οικολογική πολιτική στο ελληνικό πολιτικό σύστημα.

* Ο Βασίλης Τακτικός είναι δημοσιογράφος - μελετητής, εκπρόσωπος του Δικτύου Οικοανάπτυξης Πελοποννήσου « Δ. ΟΙ. ΠΕ.»