Γράφει η Υφυπουργός Εσωτερικών Παρασκευή (Βιβή) Χαραλαμπογιάννη
Το προηγούμενο διάστημα στο Υπουργείο Εσωτερικών, σε στενή συνεργασία με την υπόλοιπη κεντρική διοίκηση, σχεδιάστηκε ένα ολοκληρωμένο πλάνο ενεργειών, προκειμένου να ενισχυθεί η δράση των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών (Ο.Κοι.Π.), και να διασφαλιστεί η απαραίτητη διαφάνεια, η λογοδοσία, η ακεραιότητα και η χρηστή διαχείρισήτους.

Για την εκπλήρωση αυτών των σκοπών ψηφίστηκε ο νόμος 4873/2021, ο οποίος προβλέπει τη σύσταση εξειδικευμένης οργανικής μονάδας σε επίπεδο διεύθυνσης στο Υπουργείο Εσωτερικών, τη Διεύθυνση Ο.Κοι.Π. και Κοινωφελών Φορέων, και τη δημιουργία στους κόλπους της ενός σύγχρονου πληροφοριακού συστήματος με δύο βάσεις δεδομένων, τη Δημόσια Βάση Δεδομένων και το Ειδικό Μητρώο, στο οποίο καταχωρίζονται και εγγράφονται οι Ο.Κοι.Π., όταν επιθυμούν να λάβουν κρατική επιχορήγηση.
Ο νέος νόμος θέτει, για πρώτη φορά στη χώρα, τις βάσεις για την καταγραφή και τη χαρτογράφηση των κοινωφελών φορέων. Αυτό επιτυγχάνεται με ενιαίο τρόπο εντός ενός πληροφοριακού συστήματος. Έτσι καλύπτεται ένα μεγάλο κενό, καθώς, για να μπορέσει το κράτος να στηρίξει αποτελεσματικά τη δράση των Ο.Κοι.Π., προφανώς πρέπει να γνωρίζει βασικά στοιχεία και πληροφορίες που τις αφορούν, όπως τον αριθμό τους, τους τομείς και την περιφέρεια δραστηριοποίησής τους, αλλά και το μέγεθός τους, προκειμένου να μπορεί να τις ενισχύει δίκαια και αποτελεσματικά, με όρους διαφάνειας και την απαραίτητη λογοδοσία από μέρους τους.
Επισημαίνεται ότι η δημιουργία δύο βάσεων δεδομένων αποτελεί μια απολύτως στοχευμένη επιλογή, ώστε να διευκολυνθεί και να τύχει ενίσχυσης, χωρίς αποκλεισμούς, το σύνολο των οργανώσεων της χώρας, από τις πολύ μικρές έως και τις μεγάλες και πολύ μεγάλες. Συγκεκριμένα, στη δημόσια βάση δεδομένων καταχωρίζονται υποχρεωτικά, με την προσκόμιση απλών και λίγων δικαιολογητικών οι Ο.Κοι.Π και κοινωφελείς φορείς που λαμβάνουν ετήσια κρατική επιχορήγηση έως του ποσού των 50.000 ευρώ, ενώ για ποσά κρατικής επιχορήγησης 50.000 ευρώ και άνω απαιτείται υποχρεωτικά η εγγραφή τους στο ειδικό μητρώο, με την προσκόμιση ορισμένων επιπλέον δικαιολογητικών, που κυρίως αφορούν σε οικονομικά στοιχεία και καταστάσεις. Εξίσου, ωστόσο, σημαντική πρόβλεψη του νόμου είναι η παροχή σημαντικών φορολογικών κινήτρων για τις Ο.Κοι.Π., και ειδικά για αυτές που εγγράφονται στο ειδικό μητρώο. Ας σημειωθεί ότι μία οργάνωση, ακόμη κι εάν δεν λαμβάνει κρατική επιχορήγηση, μπορεί, εάν το επιθυμεί, να εγγραφεί σε όποια βάση δεδομένων επιλέξει, αφενός μεν προκειμένου να συναριθμείται στις Ο.Κοι.Π της χώρας, αφετέρου δε για να εξασφαλίσει τις προαναφερόμενες φορολογικές απαλλαγές και κίνητρα. Αξίζει, επίσης, να αναφερθεί ότι η δημόσια βάση δεδομένων παρουσιάζει τη συνολική εικόνα των Ο.Κοι.Π., καθώς με μέριμνα της Διεύθυνσης Ο.Κοι.Π. και κοινωφελών φορέων, όσες οργανώσεις εγγράφονται στο ειδικό μητρώο αυτόματα εμφανίζονται και στη δημόσια βάση δεδομένων.
Ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη του πληροφοριακού συστήματος έχει γίνει με γνώμονα το πλαίσιο του σύγχρονου κράτους και της απλοποίησης των διαδικασιών, με την αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που παρέχει η τεχνολογία. Πρόκειται για ένα σύστημα σύγχρονο και εύκολα προσβάσιμο, φιλικό προς τον χρήστη, στο οποίο έχουν ενσωματωθεί όλες οι δυνατές διαλειτουργικότητες και διασυνδέσεις με άλλα συστήματα του δημόσιου τομέα, προκειμένου να μειωθεί το διοικητικό και γραφειοκρατικό βάρος και να διευκολυνθεί το σύνολο των χρηστών.
Όσον αφορά στην εφαρμογή του νόμου και την υλοποίηση των αναφερόμενων σε αυτόν προβλέψεων, έχει ήδη ολοκληρωθεί πλήρως η δευτερογενής νομοθεσία, που περιλαμβάνει την τροποποίηση ενός προεδρικού διατάγματος και την έκδοση μιας κοινής υπουργικής απόφασης, έχει αναπτυχθεί πλήρως η δημόσια βάση δεδομένων, ενώ αναμένεται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και η ολοκλήρωση του ειδικού μητρώου.
Τα παραπάνω αποτελούν μόνο το πρώτο, αλλά πολύ σημαντικό βήμα. Στο Υπουργείο Εσωτερικών, πάντοτε σε συνεργασία με τα άλλα εμπλεκόμενα Υπουργεία και φορείς, σχεδιάζονται ήδη με γοργούς ρυθμούς οι επόμενες κινήσεις, με στόχο η ενίσχυση της δράσης της κοινωνίας των πολιτών να γίνεται με ακόμη καλύτερο και πιο οργανωμένο τρόπο, προς όφελος των πολιτών και του κράτους. Πιστεύουμε ότι το ενιαίο πληροφοριακό σύστημα θα αποτελέσει τη βάση της καταγραφής και χαρτογράφησης του συνόλου των οργανώσεων και εργαζόμαστε συστηματικά, ώστε με περαιτέρω τεχνολογικές προβλέψεις και προσαρμογές να οδηγήσει σε υψηλότερα επίπεδα τεχνολογικής επάρκειας. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι, άλλωστε, η κεντρική κατεύθυνση για τη δημόσια διοίκηση σε όλα τα επίπεδα.
Αυτό που θα πρέπει να γνωρίζει το σύνολο της κοινωνίας των πολιτών είναι ότι η Πολιτεία και η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα συνεχίσει να συνδράμει με όλες τις δυνάμεις της το σπουδαίο έργο που επιτελούν οι κοινωφελείς φορείς, και είναι δέσμευσή της αυτό να γίνεται με την ελάχιστη δυνατή κρατική παρέμβαση και πάντοτε με σεβασμό της ανεξάρτητης δράσης και οργάνωσής τους.