1. Η μισθωτή εργασία και τα όρια της. H πρόκληση

της Κοινωνικής Οικονομίας

«Στη μετάβαση από την 3η στην 4η βιομηχανική επανάσταση, η εργασία βιώνει μια βαθιά αναδιάρθρωση με χαρακτηριστικό στοιχείο τη μείωση της μισθωτής εργασίας.. Η εργασία ανακαλύπτεται εκ νέου σε πολλούς νέους τομείς. Ως αποτέλεσμα, πολλοί θα αναγκαστούν να γίνουν αυτοαπασχολούμενοι, πέρα από την αμειβόμενη εργασία. Βρισκόμαστε σε ιστορικό σημείο καμπής καθώς λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων και των λεγόμενων νέων τεχνολογικών ευκαιριών περιορίζεται η δημιουργία θέσεων εργασίας από εργοδότες οι οποίοι δραστηριοποιούνται κυρίως στη αγορά και το κράτος. Και αυτό φυσικά έρχεται σε αντίθεση με την καθιερωμένη αντίληψη ότι κάθε τεχνολογική πρόοδος αναπτύσσει απεριόριστα τη προσφορά και τη ζήτηση για τους εργαζόμενους.

Ο συνεργατισμός και η συνεταιριστική οικονομία είναι το αντίδοτο στην παγκόσμια οικονομική κρίση. Ακόμη και αν αντιμετωπιστούν τα δημοσιονομικά ελλείμματα και αντιμετωπιστεί το δημόσιο χρέος της χώρας, μια βασική παρενέργεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης δε δύναται να αντιμετωπιστεί: το πρόβλημα της διαρκώς αυξανόμενης ανεργίας.

Το θέμα της κοινωνικής οικονομίας, και το πρόγραμμα της καταπολέμησης της ανεργίας μας μιλάει ο Βασίλης Τακτικός, αναλύει μια σειρά από παράγοντες που πρέπει να ακολουθήσουν οι θεσμοί ώστε να οφέλη να είναι πολλαπλά. Μιλάει τα χαρακτηριστικά και τις αιτιάσεις που καθιστούν την κοινωνική οικονομία ως άξονα καταπολέμησης της ανεργίας. Και το σημαντικότερο όλων που μας επισημαίνει είναι ότι το πρόβλημα της ανεργίας των νέων δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με στερεότυπα.

Το πιο εντυπωσιακό κοινωνικό φαινόμενο τον τελευταίο αιώνα, αν το καλοσκεφτούμε, είναι η μετατόπιση των αναγκών και των μορφών εργασίας παράλληλα με την υπερσυγκέντρωση πληθυσμού στα αστικά κέντρα. Ένα άλλο καθοριστικό φαινόμενο είναι αυτό της μισθωτής εργασίας που κυριάρχησε στην συγκεντροποίηση της παραγωγής αλλά και της υπερδιόγκωσης του οικονομικού ρόλου του κράτους, αν σκεφτούμε ότι περί το 1920 βρισκόταν στο 10% του ΑΕΠ, ενώ σήμερα στην Ελλάδα έχει ανέλθει περίπου στο 50%.

Στο πλαίσιο του διακρατικού προγράμματος «Combating Υouth Unemployment and Addressing the Needs of NEETs» (SOCIALNEET) στο οποίο συμμετέχουν φορείς από επτά χώρες με επικεφαλή εταίρο το «ΙΝΜΕΚΟ» και την υποστήριξη της ΠΕΣΚΟ έγινε ημερίδα με θέμα η «θεσμική ζήτηση θέσεων εργασίας μέσω των κοινωνικών επιχειρήσεων» .