Εισαγωγική ομιλία του Βασίλη Τακτικού στην ημερίδα 

ΠΕΣΚΟ και Ευρωπαϊκής Έκφρασης 7-1-2017 στο Χίλτον

Αγαπητοί φίλοι

Είμαστε εδώ προσκεκλημένοι σήμερα της ΠΕΣΚΟ και της Ευρωπαϊκής Έκφρασης, φορείς από τρείς  θεσμικούς χώρους.

Βρίσκονται μαζί μας στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης των κοινωνικών επιχειρήσεων και οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών.

Καθώς και ενεργοί πολίτες για να μιλήσουμε για την προοπτική συνεργασίας αυτών των χώρων στη κοινωνική  οικονομία στη πράξη.

Ξεκινάμε επίσης σήμερα τις προσυνεδριακές διαδικασίες για το δεύτερο ανοικτό Συνέδριο Κοινωνικής οικονομίας.

Το πρώτο απαιτούμενο είναι η ενότητα της κοινωνίας Πολιτών, για να υπάρξει πρόοδος της κοινωνικής οικονομίας στη χώρα μας .

Ενότητα της κοινωνίας Πολιτών, που είναι η κινητήρια δύναμη και το θεσμικό υποκείμενο και για τη πραγματοποίησή της.

Το δεύτερο προαπαιτούμενο είναι η συμμαχία των φορέων της κοινωνικής οικονομίας με την Τοπική Αυτοδιοίκηση στο πεδίο της εφαρμογής.

Το τρίτο απαιτούμενο είναι η οργανική συμμετοχή της κοινωνίας Πολιτών,  των καταναλωτικών και κοινωνικών δικτύων για τη δημιουργία καταναλωτικών συνεταιρισμών  και κοινωνικών  επιχειρήσεων  στο πλαίσιο της συμμετοχικής οικονομίας.

Ας το ξεκαθαρίσουμε από την αρχή ότι πουθενά στο κόσμο δεν είχαμε ανάπτυξη του συνεταιριστικού κινήματος και των αλληλέγγυων κοινωνικών επιχειρήσεων χωρίς να μπουν μπροστά οι λεγόμενοι μαζικοί φορείς της κοινωνίας.

Για αυτό και η έκκλησή μας σήμερα για μια ευρύτερη κοινωνική συνεργασία.

Αγαπητοί φίλοι

Η κοινωνική οικονομία διακρίνεται κατά βάση από το συλλογικό υποκείμενο της επιχειρηματικότητας, το οποίο εμπλέκεται και συμμετέχει κάθε φορά υπό την μορφή συλλογικότητας μέσα από μια κοινωνική ομάδα.

Δεν είναι το δέντρο μιας κοινωνικής επιχείρησης αλλά το δάσος, δηλαδή ένα ολόκληρο «οικοσύστημα»

Διαφορετικά, η αλληλεγγύη και μόνη της ως κοινωνική συμπεριφορά,  με την έννοια ότι  οι εύποροι προσφέρουν στους  φτωχούς, δεν συνιστά κοινωνική οικονομία αλλά όπως παραδοσιακά γνωρίζουμε φιλανθρωπία.

Η κοινωνική οικονομία, στοχεύει σε κάτι πιο ουσιαστικό: στον περιορισμό της διαμεσολάβησης και στη μείωση του κόστους συναλλαγών με ευεργετικές επιπτώσεις για το σύνολο της κοινωνίας.

Στοχεύει, στο αμοιβαίο όφελος παραγωγού και καταναλωτή και με αυτή την έννοια ο καταναλωτής είναι και συμμέτοχος στην επιχείρηση με χαρακτηριστικό παράδειγμα τους καταναλωτικούς συνεταιρισμούς.

 Κι αυτό προϋποθέτει κοινωνικό υποκείμενο, κοινότητες και κοινωνικά δίκτυα που συγκροτούν κοινωνικό κεφάλαιο και επενδύουν  στη κοινωνική επιχειρηματικότητα..

Κατά αυτό τον τρόπο σε τοπικό επίπεδο μπορούν να οργανωθούν σε μεγαλύτερη κλίμακα, υπηρεσίες υγείας, παιδείας, ασφαλιστικά ταμεία, τουρισμός και ψυχαγωγικές εκδηλώσεις.

¨Οχι ως παραδείγματα και πιλοτικές ενέργειες αλλά  σε τέτοιο βαθμό που να καλύπτουν τις τοπικές ανάγκες.

Έχουμε πολλά παραδείγματα, με κοινωνικά ιατρεία, κοινωνικά φροντιστήρια, και πολιτιστικούς φορείς για να κατανοήσουμε τη σημασία αυτής πρακτικής.

 Βρισκόμαστε εντελώς στην αρχή και απέχουμε πολύ ώστε να ικανοποιηθούν οι ανάγκες που έχουν προκύψει από την διόγκωση της φτώχειας και της ανεργίας.

Χρειάζεται ΕΝΑ ΚΥΜΑ ήπιων μεταρρυθμίσεων στο πέρασμα από το συγκεντρωτικό υπερ-βιομηχανικό μοντέλο που διογκώνει σήμερα την φτώχεια και την ανεργία, στο νέο οριζόντιο και αποκεντρωμένο μοντέλο του συνεργατισμού.

ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ και ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι ένας προνομιακός χώρος για την κοινωνική οικονομία  χάρις στη εγγύτητα προς τον πολίτη και τις κοινωνικές ομάδες που συγκροτούν σχετικές πρωτοβουλίες.

Παρά αυτό το γεγονός συμπιέζεται σήμερα από το κράτος περισσότερο από κάθε άλλο θεσμό περιορίζοντας τους διαθέσιμους οικονομικούς πόρους στο 40% εκείνων που ήσαν διαθέσιμοι πριν από την κρίση.

Αυτές οι συνθήκες μπορούν να διαφοροποιηθούν μόνο με την εφαρμογή των θεσμών της κοινωνικής οικονομίας.

Η  Τοπική ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ μπορεί να υπενδύσει στην προοπτική  της  κοινωνικής οικονομίας με την ενεργοποίηση ανενεργών υλικών πόρων και του κοινωνικού κεφαλαίου .

Μπορεί να επεκτείνει τις κοινωνικές παροχές και υπηρεσίες της μέσω της κοινωνικής οικονομίας σε μια εποχή που στενεύουν οι παροχές από το κράτος.

Μπορεί μα μειώσει τον μεγάλο κύκλο τριβής και αγκυλώσεων στους πόρους που ξεκινά από τους αυξημένους φόρους των πολιτών από το κράτος για καταλήξουν μετά από μια μεγάλη γραφειοκρατική διαδρομή στους πολίτες με τη μορφή κοινωνικών παροχών.

Η κοινωνικές επιχειρήσεις για παράδειγμα για τη φροντίδα σε  παιδιά και υπερήλικες  μειώνουν το κόστος και πολλαπλασιάζουν τις παροχές σε τοπικό επίπεδο και η Τ.Α έχει κάθε αντικειμενικό λόγο να τις προωθήσει όπως σε δεκάδες άλλες ανάλογε περιπτώσεις.

Μπορεί να ενισχύσει πρωτοβουλίες

Για την προώθηση στους  ενεργειακούς συνεταιρισμούς για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, έναντι των ρυπογόνων  πηγών ενέργειας. 

Για τα επιχειρηματικά δίκτυα και τον συνεργατισμό, έναντι της φθίνουσας μισθωτής εργασίας.

Για την Κοινωνικοποιημένη ψυχαγωγία έναντι του μοντέλου της μαζικής καταναλωτικής κουλτούρας.

Για την  συμμετοχική οικονομία, με  την συμμετοχή του πολίτη στο πολιτισμό έναντι, της συγκεντρωτικής και μηχανιστικής οργάνωσης της κοινωνίας.

ΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ

Στη δεύτερη θεματική σήμερα το ΠΡΟΣΚΛΗΤΗΡΙΟ είναι ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ,

 επισημαίνοντας ότι χωρίς κινητοποίηση και την συμμετοχή των καταναλωτών και της κοινωνίας, θα δυσκολευτούν πολύ και οι πρωτοβουλίες των παραγωγικών και κοινωνικών συνεταιρισμών.

Για την δημιουργία καταναλωτικών  συνεταιρισμων στα αστικά κέντρα χρειάζεται κινητοποίηση και οργανωτική τεχνογνωσία από τους περιφερειακούς μηχανισμούς στήριξης της κοινωνικής οικονομίας.

Αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος να ενισχυθεί το εισόδημα του καταναλωτή, όχι με αυξήσεις μισθών και συντάξεων που σε αυτή τη περίοδο είναι αδύνατο να υπάρξουν , αλλά με μείωση των τιμών για τον καταναλωτή.

Με αυτό τον τρόπο θα ενισχυθεί και η πραγματική οικονομία έναντι της υπερβολικής διαμεσολάβησης που υπάρχει σήμερα.

Η αρνητική τάση να αξιοποιήσουμε την συμμετοχική οικονομία στη χώρα μας, που βασική της έκφραση είναι οι καταναλωτικοί συνεταιρισμοί, έχει επιφέρει την αποτελμάτωση των θεσμών της κοινωνικής οικονομίας.

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ δεν είναι συνδικαλιστική διεκδίκηση, δεν ζητάει αύξηση των μισθών αλλά μείωση του κόστους ζωής και βελτίωση της ποιότητας προϊόντων και υπηρεσιών.

Δεν είναι ο φτωχός συγγενής έναντι  του κράτους και της αγοράς,δεν ζητάει ελεημοσύνη, αλλά αντικειμενική διαχείριση των πόρων υπέρ των οικονομικά αδυνάτων για να αναπτύξουν την κοινωνική επιχειρηματικότητα

Σε άλλες χώρες υπήρχε η παράδοση των εργατικών συνδικάτων που δημιουργούσαν συνεταιρισμούς και αλληλέγγυα ασφαλιστικά ταμεία, μια παράδοση του εργατικού κινήματος που δημιούργησε κοινωνική δικαιοσύνη στην χώρα.

Στην Ελλάδα ανάλογες πρωτοβουλίες ήταν αναιμικές, ενώ δεν αναπτύχθηκε ένα ανάξιο καταναλωτικό κίνημα που θα συνέβαλε στην δημιουργία καταναλωτικών συνεταιρισμών.

Ζητάμε σήμερα από τα συνδικάτα και τις καταναλωτικές οργανώσεις να μπουν μπροστά στο κίνημα για τη δημιουργία καταναλωτικών συνεταιρισμών.

Οι υφιστάμενες δομές αλληλεγγύης που αντιμετωπίζουν εδώ και 4 χρόνια την ακραία φτώχεια, όπως και οι ανάλογες παλαιότερες δράσεις της εκκλησίας, είναι πράγματι πολύτιμες σε εποχές κρίσης και μπορούν να θεωρηθούν μια λύση έκτακτης ανάγκης.

 Αλλά δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την κοινωνική επιχειρηματικότητα, δεν αντιμετωπίζουν ριζικά το πρόβλημα της φτώχειας.

 Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να το επιχειρήσουμε σήμερα. Οι συνθήκες είναι ώριμες.

Η ενότητα που έχει επιτευχθεί σε εκατοντάδες οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών μπορεί να αποτελέσει μια μαγιά ενεργοποίησης προς αυτή την κατεύθυνση.

Επιπλέον, οι διάφορες δομές αλληλεγγύης που λειτουργούν στην παροχή τροφής για ανέργους, διαθέτουν σημαντική επιρροή για την κινητοποίηση των πολιτών για την δημιουργία συν/μών με την λογική ότι «δεν μοιράζουμε ψάρια στους πεινασμένους, τους διδάσκουμε πως να ψαρεύουν».

Είναι ανάγκη να αναδείξουμε μια σειρά καλά παραδείγματα της χώρας και της ΕΕ και να ξεκινήσουμε μια ενημερωτική και εκπαιδευτική εκστρατεία για αυτό τον σκοπό.

Ο ρόλος της ΠΕΣΚΟ  και των οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών δεν είναι να επιμορφώνει επαγγελματικά στελέχη, ο ρόλος της είναι η επιμόρφωση στην θεσμική οργάνωση του συνεταιρίζεσθαι και της συμμετοχικής οικονομίας.

Για αυτό έχουμε προτάξει και το συγκεκριμένο επιμορφωτικό πρόγραμμα «Μέντορες για την κοινωνική οικονομία» με στόχο την εκπαίδευση στελεχών στην ιδιαιτερότητα της οργάνωσης της κοινωνικής οικονομίας.

Για να κατανοήσουμε την ανάγκη αυτής της προσέγγισης για το ρόλο της Τ.Α πρέπει να μελετήσουμε τις

ΜΕΓΑΛΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ τις

ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΕΙΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΚΑΙ ΜΟΡΦΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

που μας φέρνουν και τις  αναπότρεπτες αλλαγές στο κοινωνικό υποκείμενο της επιχειρηματικότητας.

Το πιο εντυπωσιακό κοινωνικό φαινόμενο τον τελευταίο αιώνα, αν το καλοσκεφτούμε, είναι η μετατόπιση των αναγκών και των μορφών εργασίας, παράλληλα με την υπερσυγκέντρωση πληθυσμού στα αστικά κέντρα.

 Ένα άλλο καθοριστικό φαινόμενο είναι αυτό της μισθωτής εργασίας που κυριάρχησε στην συγκεντροποίηση της παραγωγής αλλά και της υπερδιόγκωσης του οικονομικού ρόλου του κράτους, αν σκεφτούμε ότι περί το 1920 βρισκόταν στο 10% του ΑΕΠ, ενώ σήμερα στην Ελλάδα έχει ανέλθει περίπου στο 50%.  Το 28,7% της οικονομίας είναι φόροι χωρίς να υπολογίσουμε τα άλλα έσοδα του κράτους από τις δημόσιες επιχειρήσεις και την κρατική ιδιοκτησία.

Τα οικονομικά μεγέθη των μετατοπίσεων όμως δεν σταματούν εδώ.

Πριν ένα αιώνα το 80% της οικονομίας βασιζόταν κυρίως στην γεωργία και στην μεταποίηση για την ικανοποίηση βασικών αναγκών διατροφής.

 Ένα μεγάλο μέρος της εργασίας ήταν αφιερωμένο στην παραγωκατανάλωση, δηλαδή οι άνθρωποι της εποχής παρήγαγαν κυρίως για να τραφούν οι ίδιοι και οι οικογένειές τους.

Οι νέες τεχνολογίες και η βιομηχανοποίηση της παραγωγής άλλαξαν άρδην τους συσχετισμούς αυτούς και διαχώρισαν τον παραγωγό από τον καταναλωτή.

Η οικονομία εμπορευματοποιήθηκε και απογειώθηκε η μισθωτή εργασία με όλες τις θετικές επιδράσεις στη ζωή μας που γνωρίζουμε αλλά και την εξάρτηση από τη βιομηχανοποίηση την γραφειοκρατία και το κράτος.

Σήμερα η αγροτική παραγωγή και η μεταποίηση μαζί δεν υπερβαίνουν το 17% του ΑΕΠ στη χώρα μας.

Ένα μεγάλο ποσοστό περίπου 36% αφορά το λιανικό εμπόριο και το υπόλοιπο καλύπτεται από υπηρεσίες στις οποίες εξέχουσα θέση έχει ο τουρισμός, οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις ψυχαγωγίας.

Όλες αυτές οι μετατοπίσεις σε συνδυασμό με την ανάπτυξη της τεχνολογίας είχαν ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη της παραγωγικότητας σε βασικά αγαθά και την απελευθέρωση του χρόνου των εργαζομένων, γεγονός που προσμετρείται στις ευεργετικές επιδράσεις της βιομηχανοποίησης,.

Υπάρχουν όμως και  αντίστροφα αρνητικά  αποτελέσματα, όπως συμβαίνει, ο χρόνος αυτός  απορροφάται και διοχετεύεται στον καταναλωτισμό της εμπορευματοποιημένης μαζικής κουλτούρας.

Σύμφωνα, με μια πρόβλεψη του Κέυνς το 1930, η ανάπτυξη της τεχνολογίας θα μπορούσε να μειώσει το ωράριο εργασίας σε 15 ώρες/εβδομάδα το 2000!

 Αυτό ασφαλώς δεν συνέβη, όχι γιατί οι σύγχρονες τεχνολογίες δεν μπορούν να προσφέρουν επάρκεια τροφής και κάλυψης βασικών αναγκών στον κόσμο, αλλά γιατί το καταναλωτικό σύστημα εφευρίσκει νέες ανάγκες και προϊόντα που απορροφούν την ζωτική ενέργεια των κοινωνιών στο να καλύψουν βασικές ανάγκες του πληθυσμού.

Αντίθετα, τροφοδοτούνται φαντασιακές ανάγκες κοινωνικού στάτους, με συνακόλουθες παρενέργειες εκτροχιασμού από την ικανοποίηση ζωτικών αναγκών στην ικανοποίηση πλαστών/τεχνητών αναγκών.

Αυτό είναι η συνέπεια μιας «αόρατης σφήνας» μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης.

Μία παρενέργεια και της μισθωτής εργασίας ,που υπνωτίζει προσωρινά σε ένα ασφαλές περιβάλλον, συμβάλλει στον διαχωρισμό  παραγωγού-καταναλωτή και επιτρέπει μια τεράστια αλυσίδα διαμεσολαβήσεων που ανεβάζουν τις τιμές των προϊόντων και φουσκώνουν τις κοινωνικές αξίες της ασημαντότητας ενός starsystem.

Έτσι οι συνέπειες είναι ορατές:

•        Στην τροφή, της οποίας η τιμή σε πολλές περιπτώσεις πολλαπλασιάζεται από το χωράφι, στο ράφι και στο χώρο εστίασης.
•        Στην ψυχαγωγία, όπου η βιομηχανική κουλτούρα συγκεντροποίησε την παραγωγή και την κατανάλωση σε μια ολιγοπωλιακή αγορά (κανάλια και κέντρα διασκέδασης) που απορρόφησε με μύριους τρόπους σημαντικό τμήμα του εισοδήματος και του χρόνου των καταναλωτών.
•       Στην «οικονομία – καζίνο», όπου τα τελευταία χρόνια έχουμε γνωρίσει διάφορες εκδοχές, από το χρηματιστηριακό καζίνο του 2000, στα ποικίλα τυχερά παιχνίδια μέχρι την μεγάλη «φούσκα» του χρηματοπιστωτικού τομέα των τραπεζών.

Οι  τεχνολογικές αλλαγές από μόνες τους, παρά την θεαματική τους ανάπτυξη, ούτε τις ώρες εργασίας μείωσαν, ούτε τις βασικές ανάγκες για όλους ικανοποίησαν.

Αντιθέτως, από την δεκαετία του 70 και πέρα οι ανισότητες σταδιακά αυξήθηκαν και  το 1/3 σήμερα της κοινωνίας βρίσκεται στην ανεργία, αποκλεισμένο και από την παραγωγή και από την κατανάλωση.

Στο επικοινωνιακό επίπεδο, βομβαρδιζόμαστε από διάφορους τεχνοκράτες και πολιτικούς ότι οι νέες τεχνολογίες και η  «έξυπνη» διαχείρισή τους θα λύσουν προβλήματα.

Μας προβάλλουν «έξυπνα» προϊόντα τα οποία θα κάνουν την ζωή μας καλύτερη. Η πραγματικότητα όμως στο τελικό αποτέλεσμα είναι ότι οι πολίτες και τα κράτη διογκώνουν τα χρέη τους τα οποία σε βάθος χρόνου δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν.

Εδώ είναι η αντίφαση και λαβύρινθος των αντινομιών στη χρήση των τεχνολογικών καινοτομιών.

Η χρήση της τεχνολογίας ως όπλο υπεροχής των μεγάλων εταιριών έναντι των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και μικροπαραγωγών που οδηγεί στον οικονομικό και κοινωνικό αποκλεισμό μεγάλα τμήματα του πληθυσμού.

ΤΟ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΙΣΟΔΥΝΑΜΟ ΜΕΤΑΞΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΘΕΣΜΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΠΑΡΑΒΛΕΠΕΤΑΙ ΚΑΙ ΑΠΟΣΙΩΠΑΤΑΙ βέβαια,   ότι η «έξυπνη» διαχείρισή» της γνώσης αφορά την οργανωτική και πολιτική τεχνογνωσία και την συμμετοχική οικονομία.

Το αξίωμα ότι τα  παραγωγικά μέσα και η ταχύτητα παραγωγής δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός.  Τούτων δοθέντων, ως βαθύτερα αίτια της οικονομικής κρίσης η επανεφεύρεση της συνεργατικής-συνεταιριστικής εργασίας είναι η μόνη δυνατότητα δημιουργίας, νέων ευκαιριών εργασίας όπως δείχνουν οι παγκόσμιες τάσεις της οικονομίας.

Γνωρίζουμε βέβαια ότι για μια μεγάλη περίοδο απαξιώθηκε ο συνεργατισμός στην Ελλάδα, καθώς το κράτος δημιούργησε αντικίνητρα αυξάνοντας ραγδαία τις θέσεις εργασίας στο δημόσιο.

 Από 300,000 περίπου το 1975, στους 1,300,000 στο 2009. Αυτοί οι διορισμοί διόγκωσαν ως γνωστόν κατά αλόγιστο τρόπο το δημόσιο χρέος αυξάνοντας τη γραφειοκρατία και όχι την παραγωγικότητα του δημοσίου.

Παραδόξως εδώ οι τεχνολογίες της ηλεκτρονοποίησης δεν ωφέλησαν την κοινωνία αλλά, συγκεκριμένες γραφεικρατικές ελίτ και συντεχνίες.

Το πρόβλημα επομένως εκτός από οικονομικό είναι πρωτίστως ηθικό  και πολιτικό. Η ευημερία με δανεικά προεξοφλώντας μελλοντικά εισοδήματα, υποκλέπτει το μέλλον των νέων γενεών. Αυτή είναι μια ανήθικη πολιτική επιλογή.

 Όπως λέει και ο Θ. Τάσσιος, «πριν πτωχεύσουμε οικονομικά, είχαμε πτωχεύσει ηθικά».

Τώρα πλέον, παρατηρούμε μια  αναγκαστική διαρκή μείωση των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά και των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα.

Για παράδειγμα ηλεκτρονοποίηση στο χώρο των τραπεζών και η αυτοεξυπηρέτηση των συναλλασσόμενων με το e-banking θα απελευθερώσει θέσεις εργασίας και από αυτό το τομέα.

Που θα βρεθούν όμως οι νέες θέσεις εργασίας για να αντικαταστήσουν αυτές που χάνονται;

Η απάντηση είναι ότι μια νέα περίοδος αυτοαπασχόλησης και παραγωκατανάλωσης έρχεται ως αναπόφευκτη λύση. Το «κίνημα χωρίς μεσάζοντες» αλλά και η τάση για νέους καταναλωτικούς συνεταιρισμούς και γέφυρες συνεργασίας μεταξύ δικτύων καταναλωτών και παραγωγών είναι η πρώτη ένδειξη.

Αυτή η τάση παρεμποδίζεται προφανώς από την γραφειοκρατία και τις οργανωμένες συντεχνίες που είναι βολεμένες από το βιομηχανοποιήμενο και συγκεντρωτικό σύστημα οικονομίας.

Η ανεργία όμως και η φτωχοποίηση  μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού πιέζουν και η μόνη απάντηση είναι η ενίσχυση της συνεργατικής- κοινωνικής οικονομίας.

Με 327 τρις παγκόσμιο χρέος με κράτη και νοικοκυριά  υπερχρεωμένα και τράπεζες που ζητάνε βοήθεια από το κράτος να μη χρεοκοπήσουν, ενώ η μεγάλη συγκέντρωση κεφαλαίου παραμένει φορολογικά ασύλληπτη δεν θα αποφύγουμε έκρυθμες καταστάσεις εάν δεν ξεκινήσουν μεταρρυθμίσεις από  τα κάτω στο επίπεδο των τοπικών κοινωνιών και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο επίπεδο της πραγματικής οικονομίας.

Για αυτό είναι προαπαιτούμενο η αφύπνιση και η ενότητα της κοινωνίας πολιτών.

Οι ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ

• Ένα σύμφωνο Συνεργασίας για την προώθηση της κοινωνικής οικονομίας μεταξύ ΚΕΔΕ και Συνομοσπονδίας των οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών και φορέων κοινωνικής οικονομίας που θα προκύψει μέσα από το 2^ο Συνέδριο.
• Γέφυρες συνεργασίας μεταξύ αγροτικών και αστικών δήμων για την κοινωνικά υποστηριζόμενη Γεωργία.
• Δημιουργία μόνιμων Τοπικών κοινωνικών Συμπράξεων για την αξιοποίηση ανενεργών υλικών και ανθρώπινων πόρων.
• Δημιουργία κοινωνικών πολιτιστικών πάρκων με τη συμμετοχή των οργανώσεων κοινωνίας πολιτών και φορέων κοινωνικής οικονομίας.
• Κινητοποίηση για την δημιουργία ηθικής τράπεζας στην Ελλάδα στη βάση της κοινωνικής συνεργασίας και συμμετοχικής οικονομίας .
• Δημιουργία ενδιάμεσης διαχειριστικής Αρχής για την κοινωνική οικονομία στη βάση αυτής  της κοινωνικής συνεργασίας με τη Τοπική Αυτοδιοίκηση.