ΥΠΟΤΙΤΛΟΣ: ΘΕΣΜΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΙ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΟΤΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΠΟΛΙΤΩΝ

1. Γενικές Παρατηρήσεις και Ιστορικό

Τα τελευταία χρόνια έχουν πολλαπλασιαστεί οι συλλογικές οργανώσεις που ασχολούνται με το περιβάλλον, με την υγεία, με την αναπτυξιακή βοήθεια, τον πολιτισμό κτλ., με πλήθος σημαντικές αλλά συνήθως κατακερματισμένες δραστηριότητες, χωρίς ένα συνολικό σχεδιασμό για την βέλτιστη αξιοποίηση αυτού του ενεργού ανθρώπινου δυναμικού που δραστηριοποιείται στον χώρο των μη κερδοσκοπικών Οργανώσεων (Εθελοντικών, κτλ.), δηλαδή των Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών, (ΟΚΠ).

Στο Ευρωπαϊκό πλαίσιο ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 η Τοπική Αυτοδιοίκηση και οι Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών θεωρούνται ως σημαντικοί φορείς και παράγοντες στην αναπτυξιακή πολιτική στις ανεπτυγμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πράγμα το οποίο εξειδικεύεται και σε ανάλογα Ευρωπαϊκά Χρηματοδοτικά προγράμματα. Κάτι ανάλογο ισχύει και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, τον Καναδά την Αυστραλία κτλ. Συγκριτικά, με όλες αυτές τις χώρες στη χώρα μας υπάρχει θεσμικό έλλειμμα στη συνεργασία των ΟΤΑ και ΟΚΠ.

Ενώ στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναγνωρίσει το ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι συνέργειες μεταξύ ΟΤΑ και ΟΚΠ και προωθούνται κατάλληλες πολιτικές συνεργασίας, όπως στην αναπτυξιακή πολιτική, στην Ελλάδα δεν υπάρχει ένας ενιαίος πολιτικός σχεδιασμός για τον τομέα αυτό. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι, ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Ταμείο (ΕΚΤ) προβλέπει συγκεκριμένα την χρηματοδότηση προγραμμάτων του μη κερδοσκοπικού τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας, στην χώρα είναι άγνωστο εν πολλοίς που καταλήγουν τελικώς τα προβλεπόμενα κονδύλια.

Στη Σύνοδο Κορυφής της Λισσαβόνας (Μάρτιος 2000), υιοθετήθηκε μια αποκεντρωμένη προσέγγιση όσον αφορά στην αρχή της επικουρικότητας, σύμφωνα με την οποία τα κράτη μέλη, οι περιφερειακές και τοπικές αρχές, καθώς επίσης και οι κοινωνικοί εταίροι και η Κοινωνία Πολιτών, θα συμμετέχουν ενεργά στη λήψη αποφάσεων και στην υλοποίηση της ευρωπαϊκής πολιτικής, μέσω διαφόρων μορφών συνεργασίας, εταιρικής δομής. Με αυτόν τον τρόπο αναγνωρίζεται ο βασικός ρόλος του πεδίου της Κοινωνίας Πολιτών και του Εθελοντικού Κινήματος, στην ενδυνάμωση των κοινωνικών σχέσεων και στην προώθηση της έννοιας της κοινωνικής αλληλεγγύης και συνοχής, ενώ συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση των πολιτών και στην προώθηση των δημοκρατικών αρχών και ιδεωδών. Επίσης σημαντική είναι η ανάδειξη του ρόλου των ΟΚΠ, ως φορέων που μπορούν να συμβάλλουν στην απασχόληση. Ο Τρίτος Τομέας της οικονομίας (δηλαδή ο μη κερδοσκοπικός χώρος της Κοινωνικής Οικονομίας) μπορεί να αποτελέσει μια εναλλακτική αγορά εργασία, που μπορεί να συμβάλλει στο ζέον ζήτημα της ανεργίας.

Επιπροσθέτως, σύμφωνα με την παραπάνω συνθήκη υπάρχει σχετικό όργανο εκπροσώπησης των οικονομικών και κοινωνικών εταίρων και της Κοινωνίας Πολιτών στην Ε.Ε., η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) η οποία συγκροτείται από τις ΟΚΕ των κρατών μελών της Ε.Ε. Σε αυτό το σημείο υπάρχουν προβλήματα στοιχειώδους εκπροσώπησης σε ότι αφορά στις Οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών (ΟΚΠ), καθόσον το ελληνικό πεδίο στερείται ενός εθνικού συλλογικού οργάνου, με αποτέλεσμα να είναι άγνωστο ποιοι και με ποιόν τρόπο καλούνται να εκπροσωπήσουν κάθε φορά την Κοινωνία Πολιτών σε αυτά τα όργανα.

2. Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των σχέσεων συνεργασίας μεταξύ ΟΤΑ & Κοινωνία Πολιτών

Εκεί όμως που οι συνέργειες και συνεργασίες μεταξύ των ΟΤΑ και των ΟΚΠ στηρίζονται και λειτουργούν, αποδίδουν καρπούς. Το άνοιγμα σε τέτοιες συνεργασίες αποτελεί μια νέα καλή πρακτική και μία νέα για την χώρα αντίληψη του τρόπου υλοποίησης κοινωνικών προγραμμάτων, που αναλαμβάνει να υλοποιήσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Δεν είναι λίγες οι Οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών, οι οποίες συνάπτουν, συμφωνίες με Κοινότητες, Δήμους και Νομαρχίες, ως εταίροι και κυρίως ως φορείς υλοποίησης τοπικών κοινωνικών προγραμμάτων. Ακριβώς επειδή το παρεχόμενο έργο από τις Οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών, κατά κανόνα βασίζεται στην ανταπόκριση της ζήτησης πραγματικών κοινωνικών υπηρεσιών, παρεμβάσεων και επίλυσης προβλημάτων, κυρίως τοπικού ή περιφερειακού χαρακτήρα, οι ΟΤΑ, αρχίζουν σταδιακά να αντιλαμβάνονται τα οφέλη που τους προσφέρει η συνεργασία με τις Οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών. Για τους ΟΤΑ, διανοίγονται νέες δυνατότητες υλοποίησης της κοινωνικής τους πολιτικής, απολαμβάνοντας μέσα από την δυναμική των Οργανώσεων:

• μεγαλύτερη κοινωνική αποδοχή,
• επάρκεια εξειδίκευσης,
• γνώση από πρώτο χέρι των τοπικών ιδιαιτεροτήτων και προβλημάτων,
• ταχύτερη υλοποίηση,
• και χαμηλότερο κόστος.

Από την άλλη πλευρά η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί προνομιακό χώρο συνεργασίας για τις ΟΚΠ, καθώς έχουν:

• χαμηλότερο βαθμό γραφειοκρατίας από ότι η κεντρική εξουσία
• έχουν από πρώτο χέρι την γνώση των τοπικών ιδιαιτεροτήτων και προβλημάτων
• ανάγκη την τοπική και μάλιστα οργανωμένη κοινωνία
• δυνατότητα άμεσου ελέγχου της αξιοπιστίας των τοπικών ΟΚΠ
• την δυνατότητα αμεσότερης λήψης αποφάσεων σε τοπικά ζητήματα
• μεγάλες δυνατότητες συμμετοχής σε Ευρωπαϊκά Χρηματοδοτικά Προγράμματα, καθώς αποτελούν επιλέξιμους φορείς σε ένα μεγάλο αριθμό επιχειρησιακών προγραμμάτων.

Πέραν τούτων η ηθική και η νομιμότητα αυτών των συνεργασιών διασφαλίζεται από το γεγονός ότι, τόσο οι ΟΤΑ, όσο και οι ΟΚΠ έχουν ως καταστατικό τους στόχο το γενικότερο συμφέρον της τοπικής, και όχι μόνο κοινωνίας. Η συνεργασία τους παράγει προστιθέμενη αξία σε πολλούς τομείς της ανάπτυξης, με κινητήριο δύναμη την εθελοντική προσφορά και την γενικότερη συμμετοχή των πολιτών στα τοπικά δρώμενα, με πολλαπλασιαστικά οφέλη. Η συνεργασία αυτή είναι σήμερα περισσότερο αναγκαία για να δημιουργηθούν και να διατηρηθούν σε μόνιμη βάση πρακτικές σύμπραξης και συμμετοχής της Κοινωνίας Πολιτών και του Εθελοντικού Κινήματος στις πολιτικές των ΟΤΑ.

3. Ο Ρόλος του ΕΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΩΝ ως δομή στήριξης των σχέσεων συνεργασίας μεταξύ ΟΤΑ και ΟΚΠ

Το ΕΡΓΟ ΠΟΛΙΤΩΝ έχοντας ως στόχο να αντιμετωπιστεί το θεσμικό έλλειμμα που υπάρχει στην χώρα μας αναφορικά με τον κατακερματισμό υπηρεσιών στο χώρο του εθελοντισμού, αλλά και το έλλειμμα δικτύωσης και συμπράξεων μεταξύ των Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών, εκτός της πάγιας λειτουργίας θεσμικής στήριξης, έχει αναπτύξει και ορισμένα πιλοτικά σχέδια ως καλές πρακτικές και παραδείγματα οριζόντιας δράσης και συνεργασίας, ειδικότερα στο επίπεδο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την ενίσχυση του εθελοντισμού και των δράσεων σε επίπεδο ευαισθητοποίησης των πολιτών στα ζητήματα περιβάλλοντος.

Οι καλές πρακτικές σχετικά με τον εθελοντισμό και το περιβάλλον συνοψίζονται στις εξής:

• Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης, «Ελλάδα, το Σπίτι μας». Πρόκειται για ένα πρότυπο πρόγραμμα του ΕΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΩΝ, με στόχο να δημιουργήσει πεδίο συνεργασίας μεταξύ των περιβαλλοντικών οργανώσεων και των Δήμων που περιλαμβάνει εκθέσεις, συνέδρια και ημερίδες. Ο Οργανισμός από την αρχή του 2008, εγκαινίασε αυτό το πρόγραμμα ευαισθητοποίησης των πολιτών για το περιβάλλον υπό την μορφή ενός «STREET PORTAL».
Το πρόγραμμα αυτό υλοποιούν πλέον των 60 Εθελοντικών Οργανώσεων που ασχολούνται με το περιβάλλον, υπό τον συντονισμό της Ομάδας Εργασίας για το Περιβάλλον του Οργανισμού, οι οποίες παρουσιάζουν τα ζέοντα προβλήματα και ευαισθητοποιούν τους πολίτες και κυρίως του μαθητές δημοτικών και γυμνασίων που επισκέπτονται αυτές τις υπαίθριες, ως επί το πλείστον, εκθέσεις. Το πρόγραμμα υλοποιείται σε συνεργασία με τους Δήμους, στους χώρους των οποίων λαμβάνει χώρα, ενεργοποιώντας τα σχετικά μνημόνια συνεργασίας με τον Οργανισμό. Μέχρι σήμερα το πρόγραμμα έχει λάβει χώρα στην Αθήνα, στην Πάτρα, στο Ναύπλιο και σε 7 ακόμη δήμους της Αττικής, ενώ προγραμματίζεται να πραγματοποιηθούν ανάλογα γεγονότα στους επόμενους μήνες στους Δήμους Κέρκυρας, Λαμίας, Πεύκης και άλλους.
• Μνημόνια Συνεργασίας του ΕΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΩΝ με τους Δήμους. Τα Μνημόνια αυτά που υπογράφονται με τους Δήμους αποτελούν ήδη ένα πρότυπο σύμπραξης μεταξύ περιβαλλοντικών οργανώσεων και Δήμων, με το ΕΡΓΟ ΠΟΛΙΤΩΝ ως δομή στήριξης. Αποτελούν δε τμήμα της πρότασης του ΕΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΩΝ στο γενικότερο πλαίσιο της ρύθμισης των σχέσεων κράτους και Κοινωνίας Πολιτών και ειδικότερα ΟΤΑ και Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών. Μέχρι σήμερα 14 Δήμοι έχουν ήδη προσχωρήσει σε αυτά τα Μνημόνια.
• Πιλοτικό πρόγραμμα συνεργασίας με την Υπερνομαρχία Ροδόπης - Έβρου. Στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας με την Υπερνομαρχία Ροδόπης - Έβρου, στην Αλεξανδρούπολη πραγματοποιήθηκε συνέδριο με θέμα την Κοινωνική - Πράσινη Οικονομία και τον Ενεργό Πολίτη, που συνδιοργάνωσε το ΕΡΓΟ ΠΟΛΙΤΩΝ με την Υπερνομαρχία.
Οι θεματικές ενότητες που αναπτύχθηκαν στο πρώτο μέρος του συνεδρίου, στήριξαν σε θεωρητικό επίπεδο το έργο του ενεργού πολίτη και την γενικότερη δράση των Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών στο πλαίσιο της συνεργασίας της με τους Οργανισμούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης προς την κατεύθυνση της κοινωνικής - πράσινης οικονομίας. Στο δεύτερο μέρος του συνεδρίου οι εργασίες εξελίχθηκαν σε θεματικά στρογγυλά τραπέζια στα οποία τέθηκαν προβληματισμοί και καλές πρακτικές σε διάφορους τομείς παραγωγής κοινωνικού έργου. Η συμμετοχή και η προσέλευση υπήρξε απροσδόκητα μεγάλη, καθώς πλέον των τετρακοσίων ενεργών πολιτών και εκπροσώπων των Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών παρακολούθησαν τις εργασίες, αποδεικνύοντας την ανάγκη που υποφώσκει για την ανάπτυξη συντεταγμένων σχέσεων με τους ΟΤΑ. Οι θεματικές του Συνεδρίου αυτού καθώς και η αθρόα εμπλοκή όλων των Οργανώσεων της περιοχής αποτελεί πρότυπο υλικό για την προώθηση της πράσινης ανάπτυξης και της κοινωνικής οικονομίας στη χώρα μας και αποτελεί μια ακόμη καλή πρακτική.
• Έκδοση ειδικού εντύπου για το Περιβάλλον. Η έκδοση του εντύπου «Φροντίζουμε το Περιβάλλον, Φροντίζουμε το Σπίτι μας», προέκυψε από την εμπειρία και τις ιδέες της Ομάδας Εργασίας για το Περιβάλλον του ΕΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΩΝ, η οποία και συνέταξε τα κείμενα σε μία εκλαϊκευμένη μορφή με στόχο να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες σε βασικά ζητήματα που αφορούν στο περιβάλλον. Η Ομάδα Εργασίας παρουσίασε τελικά ένα επιμελημένο εγχειρίδιο, χρήσιμο για τις Οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών και ιδιαίτερα προσεγμένο για την ευαισθητοποίηση των μαθητών, το οποίο προωθεί σημαντικά περιβαλλοντικά ζητήματα, με ένα απλό και κατανοητό τρόπο, σε δέκα θεματικές ενότητες: Ο κύκλος του Νερού, Δάση και Βιοποικιλότητα, Θάλασσα, Ενέργεια, Μετακινήσεις - Μεταφορές, Κλιματικές αλλαγές, Ολοκληρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων, Βιοκλιματικά - Πράσινα Κτίρια, Περιβάλλον - Υγεία -Διατροφή και τέλος, Πράσινη Επιχειρηματικότητα. Η έκδοση έλαβε από παντού εύσημα και έτυχε σημαντικής αναγνώρισης και από τους ΟΤΑ καθώς αποδεικνύει την ποιότητα του έργου που μπορεί να παραχθεί από ΟΚΠ.
• Ιστοσελίδα για το Περιβάλλον. Το ΕΡΓΟ ΠΟΛΙΤΩΝ στο πλαίσιο της υποστήριξης των δράσεων περιβάλλοντος και των συνεργασιών με τους ΟΤΑ, ήδη από τα μέσα του 2008 δημιούργησε ειδική ιστοσελίδα για το περιβάλλον στο Ιστότοπο του. Η ιστοσελίδα αυτή έχει στόχο την ενημέρωση των πολιτών με ειδήσεις περιβαλλοντικού περιεχομένου και την προβολή των δράσεων τόσο των Οργανώσεων του πεδίου, όσο και των δράσεων του Οργανισμού στο πλαίσιο του προγράμματος «Ελλάδα, το Σπίτι μας», που αναδεικνύει το τι μπορεί να παραχθεί μέσα από τις σχέσεις συνεργασίας μεταξύ ΟΤΑ και ΟΚΠ.
• Άνοιγμα διαλόγου με τους ΟΤΑ. Εσπερίδα του ΕΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΩΝ της 25.02.2010. Ένα ουσιαστικό βήμα μπροστά για τις σχέσεις Κράτους και Κοινωνίας Πολιτών και ειδικότερα Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Κοινωνίας Πολιτών κατεγράφη στο πλαίσιο της εσπερίδας, που διοργάνωσε το ΕΡΓΟ ΠΟΛΙΤΩΝ με θέμα: «Περιβάλλον και Κοινωνία Πολιτών εν όψει του Ευρωπαϊκού Έτους Εθελοντισμού 2011», την Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2010, με το συντονισμό της Ομάδας Εργασίας για το Περιβάλλον του Οργανισμού. Η έμπρακτη θετική ανταπόκριση των Δικτύων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ΚΕΔΚΕ, ΤΕΔΚΝΑ, ΑΣΔΑ, ΣΠΑΠ και ΣΠΑΥ, οι εκπρόσωποι των οποίων παρακολούθησαν το σύνολο των εργασιών και παρενέβησαν με εισηγήσεις τους, αποδεικνύει ότι, εν όψει σημαντικών αυτοδιοικητικών μεταρρυθμίσεων, τώρα είναι ο κατάλληλος χρόνος θεσμοθέτησης πλαισίου σχέσεων συνεργασίας μεταξύ των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών. Οι προτάσεις που κατετέθησαν από τις Οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών καθώς και οι προτάσεις του ΕΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΩΝ, έτυχαν ευμενούς υποδοχής από τους εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και αποτελούν την αφετηρία συντεταγμένης αντιμετώπισης των χρόνιων θεσμικών ελλειμμάτων στις σχέσεις του εθελοντικού πεδίου με τους ΟΤΑ. Εναπόκειται στα αρμόδια όργανα της πολιτείας, που χαιρέτησαν την πρωτοβουλία του ΕΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΩΝ, να επεξεργαστούν τις προτάσεις και τα συμπεράσματα της εσπερίδας, ώστε να χαραχθούν πολιτικές και να εφαρμοστούν καλές πρακτικές, που θα καλύψουν τα θεσμικά κενά και τα ελλείμματα, που απασχολούν τις Οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών στην Ελλάδα, εν όψει του Ευρωπαϊκού Έτους Εθελοντισμού 2011.

4. Γενική παρουσίαση των προβλημάτων

Όπως έχει ήδη αναφερθεί η ανάπτυξη των Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών (ΟΚΠ) μέσα από την κινητικότητα, την ενότητα και την οριζόντια οργάνωση με την Τοπική Αυτοδιοίκηση (ΤΑ) μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση κοινωνικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων, στην ανθεκτικότητα της οικονομίας και την αντιμετώπιση της κρίσης. Η ενίσχυση του τρίτου τομέα της οικονομίας μπορεί να συγκροτήσει το νέο κοινωνικό κεφάλαιο με ανθρώπινες οικουμενικές αξίες, δίνοντας λύση μέσα από την κοινωνική οικονομία στην αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Η συμμετοχική δημοκρατία και η ανάπτυξή της κοινωνικής και πράσινης οικονομίας για όλους είναι πλαίσιο αναφοράς για την κινητοποίηση των ενεργών πολιτών.

Έτσι είναι ανάγκη να συμμετάσχουν όσον το δυνατόν περισσότερες ενεργές ΟΚΠ και δίκτυα αυτών, στη δημόσια διαβούλευση καθώς οι ενεργοί πολίτες που εκπροσωπούν αποτελούν το κοινωνικό κεφάλαιο που μπορεί να συμβάλλει αποφασιστικά με τις αξίες του εθελοντισμού στην ανόρθωση της χώρας. Αυτά τα κοινωνικά δίκτυα είναι η βάση για την συμμετοχική Δημοκρατία.

Επίσης είναι ανάγκη να ενισχυθεί η επιχειρησιακή λειτουργία των γραφείων περιβάλλοντος και εθελοντισμού των Δήμων όπου θα συμβάλουν στην αποτελεσματική τοπική διακυβέρνηση και την ενίσχυση της κοινωνικής οικονομίας, πράσινης επιχειρηματικότητας και τοπικής απασχόλησης.

4.1 Προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν μέσω του Επιχειρησιακού Σχεδίου

1. Θεσμικό Πλαίσιο. Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα δεν έχει αναπτυχτεί μια λειτουργική δομή θεσμικής συνεργασίας μεταξύ της Τ.Α. και των Ο.Κ.Π. ώστε να αξιοποιηθούν σε τοπικό επίπεδο οι δυνάμεις του εθελοντισμού στην συγκρότηση του κοινωνικού κεφαλαίου.
Συγκεκριμένα θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι στην χώρα μας υπάρχει θεσμικό έλλειμμα στις Οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών και συνακόλουθα στην κοινωνική οικονομία, όπου ο μέσος όρος υπολείπεται κατά 70% σε σχέση με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας. Με το Επιχειρησιακό σχέδιο προτείνονται δράσεις που θα περιορίσουν αυτό το έλλειμμα και θα δώσουν την δυνατότητα άμεσης αξιοποίησης κοινωνικών και οικονομικών πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Άρα η στρατηγική συμμαχία Τ.Α. και Ο.Κ.Π. αποβλέπει στην άμεση κινητοποίηση στον τρίτο τομέα της οικονομίας στο οποίο συντελεστές είναι οι συλλογικές οργανώσεις και το κοινωνικό κεφάλαιο που δημιουργούν μέσα από τον εθελοντισμό κι αυτό συμβάλει μακροπρόθεσμα στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.

Συγκεκριμένα τα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει το Επιχειρησιακό Σχέδιο για το θεσμικό πλαίσιο είναι:

- Δημιουργία Δημοτικών Γραφείων για την Κοινωνία Πολιτών. Τα γραφεία αυτά θα πρέπει να αποτελούν σύγχρονη δομή στήριξης και συνεννόησης μεταξύ της Τ.Α., εθελοντών και κυρίως των Ο.Κ.Π. (εθελοντών, ΑΜΚΕ, κτλ). Το γραφείο θα πρέπει να στελεχωθεί από υπάλληλο ή υπαλλήλους οι οποίοι να γνωρίζουν ή να εκπαιδευτούν στο αντικείμενο, να είναι καταρτισμένοι σε ζητήματα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και να έχουν εμπειρία στις σχέσεις με τον πολίτη και ειδικότερα με τον ενεργό πολίτη και εθελοντή.

- Δημοτικό μητρώο των ΟΚΠ. Πρέπει να ιδρυθεί ένα μητρώο με όσες από τις ΟΚΠ επιθυμούν να λαμβάνουν μέρος στα τοπικά συμβούλια διαβούλευσης και συνεργασίας. Προκειμένου να τηρείται διαρκώς ενήμερο και εξακριβωμένο το μητρώο των Ο.Κ.Π. θα πρέπει να αναπτυχθούν στρατηγικές εμπλουτισμού του και διαχείρισης του. Το μητρώο αυτό θα το διαχειρίζεται το δημοτικό γραφείο για τις ΟΚΠ.

- Συνεργασία ΟΤΑ και ΟΚΠ. Η συνεργασία που προτείνεται θα βασίζεται σε τοπικά σύμφωνα συνεργασίας (μνημόνια συνεργασίας) ΟΤΑ και ΟΚΠ. Τα τοπικά σύμφωνα συνεργασίας θα είναι κοινές συμφωνίες μεταξύ ΟΤΑ και ΟΚΠ μιας συγκεκριμένης περιοχής, που θα έχει ως στόχο την εξασφάλιση ορισμένων ελάχιστων κριτηρίων σχετικών με τις συνθήκες λειτουργίας της συνεργασίας (ρόλοι, υποχρεώσεις & δικαιώματα) μεταξύ των εμπλεκόμενων, την ποιότητα των παραγομένων προϊόντων και των παρεχομένων υπηρεσιών. Με τον τρόπο αυτό αποκτά η συνεργασία ένα ολοκληρωμένο χαρακτήρα.

- Γνήσια εκπροσώπηση των ΟΚΠ. Το δημοτικό γραφείο για τις ΟΚΠ μετά τη συγκέντρωση ενός ικανού αριθμού ΟΚΠ στο μητρώο, θα πρέπει ως δομή στήριξης, να διοργανώσει εκλογές ανάμεσα στους εκπροσώπους από κάθε οργάνωση. Προκειμένου να αναδείξει συμβούλιο και πρόεδρο ή εκτελεστική γραμματεία και συντονιστή προκειμένου να υπάρχει γνήσια εκπροσώπηση των ΟΚΠ, τόσο στο συμβούλιο διασύνδεσης και συνεργασίας του δήμου όσον και της περιφέρειας.

- Έλεγχο και αξιολόγηση των συνεργαζόμενων ΟΚΠ. Το δημοτικό γραφείο για τις ΟΚΠ θα πρέπει να είναι εξοπλισμένο με κάποια πρότυπα ελέγχου αξιολόγησης. Τα κριτήρια αξιολόγησης θα αφορούν:

1. Το νομικό καθεστώς των ΟΠΚ και την εσωτερική δομή τους (οργανόγραμμα, εσωτερικές διαδικασίες, κτλ),
2. Τα οικονομικά στοιχεία τους (έσοδα, χορηγίες, χρηματοπιστωτική φερεγγυότητα, κτλ),
3. Την ίδια την συνεργασία με την ΤΑ. στην υλοποίησης έργων με βάση τα κριτήρια όπως το (α) συμφωνημένο χρονοδιάγραμμα βάσης, (β) την αξιοποίηση των πόρων (ανθρωπινό δυναμικό, χρήματα, κτλ), (γ) την τήρηση του συμφωνημένου Σχέδιο Ποιότητας όσον αφορά την υλοποίηση του ίδιου του έργου και την παράδοση των συμφωνημένων παραδοτέων, και (δ) την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του έργου.

Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται μια στοιχειώδη αποτύπωση της κατάστασης των συνεργαζόμενων με τον δήμο οργανώσεις. Ο στοιχειώδης αυτός έλεγχος και αξιολόγηση δεν αποτελεί πιστοποίηση αλλά καλή και άμεση πρακτική, καθόσον το έργο αυτό εφόσον ήθελε προχωρήσει θα πρέπει να γίνεται από κεντρικές κρατικές υπηρεσίες των Υπουργείων αναλόγως με το είδος της δράσης κάθε οργάνωσης.

Στο ζήτημα αυτό της συνεργασίας, κατά την ανάληψη κοινής δράσης ΟΤΑ και ΟΚΠ σημαντικό θεσμικό ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί αφορούν τα ζητήματα στην ασφάλεια, την ασφάλιση και κυρίως την αστική ευθύνη των εθελοντών.
Ένα δεύτερο ζήτημα το οποίο αφορά στην αξιολόγηση, κυρίως σε ότι αφορά τις συνεργασίες ΟΤΑ, ΟΚΠ στα πλαίσια των Ευρωπαϊκών Χρηματοδοτικών Προγραμμάτων, αποτελεί το ζήτημα της διαχειριστικής επάρκειας. Σε αυτό το σημείο παρότι σπανίως απαιτείτε από τα ευρωπαϊκά προγράμματα, το ελληνικό κράτος τα θέτει πάρα πολλές φορές ως προαπαιτούμενο όπως το π.χ. ΕΣΠΑ. Κατά αυτό τον τρόπο εκατοντάδες οργανώσεις αποκλείονται από την ένταξη τους σε αυτά τα προγράμματα.
Σε αυτό το σημείο η συνεργασία με τους ΟΤΑ γίνεται ακόμα ελκυστικότερη καθόσον ένας μεγάλος αριθμός των Δήμων διαθέτει πλέον διαχειριστική επάρκεια. Έτσι παρακάμπτεται ένα προαπαιτούμενο που σήμερα αφήνει δεκάδες εκατοντάδες οργανώσεις έξω από τα ευρωπαϊκά προγράμματα. Ζήτημα το οποίο δυσχεραίνει και την απορροφητικότητα των εν λόγω προγραμμάτων.

Επίσης στα τριμερή σύμφωνα εφόσον ένας εκ τον εταίρων είναι κερδοσκοπική επιχείρηση, αναλαμβάνει αυτός τυπικά την υλοποίηση πράγμα το οποίο επίσης διευκολύνει στο ζήτημα της διαχειριστικής επάρκειας, των ΟΚΠ που δεν την διαθέτουν.

2. Δια βίου μάθηση στελεχών της Τ.Α. και των Ο.Κ.Π. Με την δια βίου μάθηση των στελεχών της Τ.Α. και των Ο.Κ.Π. μπορεί να καλυφθεί το έλλειμμα που υπάρχει στην ανώτατη Εκπαίδευση (Πολιτικές, Κοινωνικές και Οικονομικές σχόλες & σχολές Πληροφορικής) καθώς λείπουν οι επιστημονικές γνώσεις και δεξιότητες σχετικά με τις νεότερες καλές πρακτικές στην κοινωνική και πράσινη οικονομία, στον εθελοντισμό, στη δικτύωση, της εταιρικής υπευθυνότητας και τις εφαρμογές διαδικτύου.
Συγκεκριμένα η κατάρτιση θα αφορά σε θεματικές, όπως οι οριζόντιες συνεργασίες, συμπράξεις έργων, σχεδιασμό στρατηγικών σχεδίων για την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας και της πράσινης ανάπτυξής, την διαχείριση έργων και συμβουλευτικών υπηρεσιών.
Επίσης θα συμβάλει στην οργανωτική κουλτούρα των ίδιων των Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης οι οποίες λόγω της αγνοίας των καλών πρακτικών στην κοινωνική και πράσινη οικονομία, στον εθελοντισμό και στην δικτύωση δεν μπορούν να τις εφαρμόσουν στην πράξη την προηγμένη τεχνογνωσία που έχει ανάγκη ο χώρος.

3. Ενημέρωση της Τ.Α. και των Ο.Κ.Π. για την κοινωνική οικονομία. Στην Ελλάδα υπάρχει έλλειμμα ενημέρωσης για τα οφέλη της ανάπτυξης της κοινωνικής και πράσινης οικονομίας. Το έλλειμμα αυτό μπορεί κατά ένα μεγάλο ποσοστό να καλυφθεί διοργανώνοντας συνέδρια, εκθέσεις και κατασκευάζοντας μια διαδικτυακή πύλη για τον εθελοντισμό και την κοινωνική και πράσινη οικονομία.

5. Κρίσιμες Παραδοχές

Βασικές προϋποθέσεις για την υλοποίηση του Επιχειρησιακού Σχεδίου είναι:

- Τα μνημόνια συνεργασίας που έχει αναπτύξει το Έργο Πολιτών να υπογραφούν από την ΚΕΔΚΕ, το υπουργείο Περιβάλλοντος, υπουργείο Υγείας, γενική γραμματεία Νέας Γενιάς, υπουργείο Παιδείας, υπουργείο Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης και υπουργείο Πολιτισμού όπως έχει γίνει ήδη στην πράξη από 15 Δήμους σήμερα.

Στον τομέα αυτό μπορούμε να επισημάνουμε ότι:

- Έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για τις Οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών και τη Τοπική Αυτοδιοίκηση οι οποίες είναι πρόθυμες να συμμετάσχουν στην υλοποίηση του Επιχειρησιακού Σχεδίου και να το ενισχύσουν με οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους.

- Τα παραδοτέα του Επιχειρησιακού Σχεδίου θα πρέπει να ανταποκρίνονται στις καλές πρακτικές που ακολουθούνται από το κράτος, την αγορά και την Ευρωπαϊκή Ένωση (π.χ. καλές πρακτικές της διαχείρισης των εθελοντών, καλές πρακτικές για τις πράσινες πόλεις).

- Τα κριτήρια επιλογής των ομάδων στόχου είναι όλα τα δίκτυα που μπορούν να παράσχουν την εγγύηση ότι θα κινητοποιηθούν και θα συμμετέχουν όσοι πολίτες θέλουν μέσα από τις συλλογικές οργανώσεις να προσφέρουν στην υλοποίηση του Επιχειρησιακού Σχεδίου.

- Το συνεργατικό σχήμα που θα απαρτίζεται από την Τ.Α. και τις Ο.Π.Κ. θα συνεχίσουν να στηρίζουν το Επιχειρησιακό Σχέδιο και τα παραδοτέα. Εφόσον πολλές από τις δράσεις του Επιχειρησιακού Σχεδίου συμπεριλαμβάνονται στις δραστηριότητες των Ο.Π.Κ. και Τ.Α. επιδιώκεται ο συντονισμός για την σύνδεση ανθρώπινων πόρων και περιορισμού της σπατάλης οικονομικών πόρων από τον κατακερματισμό.

6. Προσδωκόμενα Αποτελέσματα

Τα αποτελέσματα του Επιχειρησιακού Σχεδίου θα είναι:

(α) Η δημιουργία και εφαρμογή ενός λειτουργικού προτύπου θεσμικής οριζόντιας συνεργασίας μεταξύ της Τ.Α. και των Ο.Π.Κ., για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.

(β) Εκπόνηση προτάσεων / σχέδια δράσης / εγχειρίδια για την ανάπτυξη της πράσινης και κοινωνικής οικονομίας τα οποία θα υποβληθούν ως καλές πρακτικές σε επιλεγμένους Δήμους με την συνεργασία των Ο.Π.Κ. Το υλικό αυτό μαζί με άλλα δεδομένα θα ψηφιοποιηθούν και θα παρέχονται ηλεκτρονικά μέσω διαδικτυακού portal ώστε να διαχυθεί τεχνογνωσία σε κάθε ενδιαφερόμενο.

(γ) Διάδοση της γνώσης για την πράσινη και κοινωνική οικονομία μέσω επικοινωνιακών γεγονότων, ηλεκτρονικών δικτύων πληροφόρησης (Internet) και εκπαίδευσης.

(ε) Εκπαίδευση των στελεχών της Τ.Α. και των Ο.Π.Κ. στη θεματική της πράσινης και κοινωνικής οικονομίας και τη μεθοδολογία των συμπράξεων για την υλοποίηση και διαχείριση έργων. Η δράση θα υλοποιηθεί με την ετοιμασία του εκπαιδευτικού υλικού και τα εγχειρίδια για τους καταρτιζόμενους. Η διαδραστικότητα των αποτελεσμάτων θα είναι ένας μετρήσιμος στόχος μέσα από τη δημιουργία ομάδων στήριξης στο διαδίκτυο.

(ζ) Τα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα του Επιχειρησιακού Σχεδίου αναμένονται στην ανάπτυξή και δημιουργία νέων επιχειρήσεων και θέσεων εργασίας, την προστασία του περιβάλλοντος και υγείας, καθώς και στην κινητοποίηση του κοινωνικού κεφαλαίου μέσα από διαδραστικά γεγονότα όπως είναι οι εκθέσεις εθελοντισμού και περιβάλλοντος.

7. Ομάδες στόχος / Τελικοί δικαιούχοι

Οι ομάδες-στόχοι και δικαιούχοι του Επιχειρησιακού Σχεδίου είναι:

(α) τα στελέχη των γραφείων περιβάλλοντος και εθελοντισμού των Δήμων οπού είναι αρμόδιοι για την ανάπτυξη και την εφαρμογή των κοινωνικών, οικονομικών, περιβαλλοντικών και εθελοντικών πολιτικών σε τοπικό επίπεδο,

(β) τα στελέχη των Ο.Π.Κ. και τα μέλη τους,

(γ) τα στελέχη των μεγάλων και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, τα οποία είναι αρμόδια για την εταιρική ευθύνη και

(δ) όλοι οι ενεργοί πολίτες (εθελοντές) οι οποίοι είναι διαθέσιμοι να αποκτήσουν ένα σημείο αναφοράς και παρουσίας για αυτά που θέλουν να προσφέρουν.

Στόχος είναι να διαδοθούν, όσο το δυνατόν περισσότερο, τα αποτελέσματα του Επιχειρησιακού Σχεδίου σε μεγαλύτερο αριθμό ομάδων-στόχων προκειμένου να υποκινηθεί το κοινωνικό κεφάλαιο, η αξία του εθελοντισμού, η πράσινη και κοινωνική οικονομία για την κοινωνική συνοχή και τη αειφόρο ανάπτυξη.

8. Στρατηγικός στόχος

Στρατηγικός Στόχος είναι με βασικό άξονα την Τ.Α. και μέσω της ΚΕΔΚΕ να περάσει πανελλαδικά η κοινωνική και πράσινη οικονομία ως πολιτική πρακτική με συντεταγμένη την οριζόντια συνεργασία με τις οργανώσεις της ΚτΠ.
Παράλληλα, να αντιμετωπιστεί ο κατακερματισμός και αποσπασματικές ενέργειες που γίνονται από διάφορα Υπουργεία και την Τοπική Αυτοδιοίκησης για θέματα που χρήζουν κοινής αντιμετώπισης.

9. Επιχειρησιακοί στόχοι

Οι ειδικοί στόχοι του Επιχειρησιακού Σχεδίου είναι:

1. Η ανάπτυξη και θεσμική αναγνώριση ενός χρηστικού πολύ-επίπεδου προτύπου οριζόντιας δικτύωσης μεταξύ της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Τ.Α.) και Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών (Ο.Π.Κ.) σε τοπικό επίπεδο για την κοινωνική και πράσινη οικονομία.

2. Η αναπαραγωγή των δράσεων του Επιχειρησιακού Σχεδίου σε όλη την Ελλάδα (ανασυγκρότηση κοινωνικού κεφαλαίου).

3. Η δημιουργία δεξαμενής σκέψης (think tank) για όλες τις σχετικές θεματικές για το περιβάλλον, τον εθελοντισμό και κοινωνικά ζητήματα.

4. Ανάπτυξη διεθνών συνεργασιών στον τομέα του εθελοντισμού και της κοινωνικής και πράσινης οικονομίας.

10. Άξονες και Δράσεις

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω δεδομένα και για την επίτευξη του στρατηγικού στόχου και των επιχειρησιακών στόχων του προγράμματος θα υλοποιηθούν μια σειρά από δράσεις σε ένα άξονα προτεραιότητας, με δράσεις που περιγράφονται παρακάτω:

Άξονας 1. Οριζόντια συνεργασία Ο.Π.Κ. και Κρατικοί Φορείς (Τ.Α. & Υπουργεία)

Σκοπιμότητα του άξονα 1 είναι η υποδειγματική οριζόντια συνεργασία μεταξύ Ο.Κ.Π. και Τ.Α. για τη διαφάνεια, τη συμμετοχή, την υπευθυνότητα, την αποτελεσματικότητα και τη συνοχή των κοινωνικών εταίρων για την υλοποίηση προγραμμάτων στην κοινωνική και πράσινη οικονομία. Δράσεις για την επίτευξή της σκοπιμότητας του Άξονα 1 είναι:

1. Συνέδριο

Το Συνέδριο στοχεύει σε μια κορυφαία εκδήλωση συμμετοχής όχι μόνο στο διάλογο αλλά και στον σχεδιασμό και την εμπλοκή όλων των Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών σε ένα ενιαίο σχέδιο για την κοινωνική και πράσινη οικονομία και τον εθελοντισμό, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την αυτονομία έκφρασης της κάθε Οργάνωσης της Κοινωνίας Πολιτών.

1.1 Στόχος της δράσης είναι έως τον Ιούνιο του 2010 να πραγματοποιηθεί συνέδριο με επικεφαλή την ΚΕΔΚΕ και σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, Υπουργείο Περιβάλλοντος, το Έργο Πολιτών και την Σύμπραξη Ο.Κ.Π. με θεματικές τη περιβαλλοντική και κοινωνική πολιτική και τον Εθελοντισμό, όπου θα διαμορφωθούν προτάσεις και προγράμματα οριζόντιας συνεργασίας για την προώθηση της κοινωνικής και πράσινης οικονομίας.

1.2 Παραδοτέα θα είναι (α) η έκδοση των πρακτικών του συνεδρίου, (β) οδηγός για καλές πρακτικές / πολιτικές σε τοπικό επίπεδο που θα εξαχθούν από το συνέδριο, (γ) το διαφημιστικό υλικό και η (δ) πρόσκληση.

1.3 Τα προσδοκώμενα αποτελέσματα θα είναι η κινητοποίηση των Ο.Κ.Π. της Τ.Α. και των ενεργών πολιτών, όπου και θα αναδειχτούν τα προβλήματα άμεσης προτεραιότητας σχετικά με την οργάνωση των εθελοντών και την κοινωνική και πράσινη οικονομία. Το συνέδριο θα καταλήξει σε δράσεις που θα πρέπει να υλοποιήσει η πολιτεία στο πλαίσιο της σύμπραξής Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών με διαμόρφωση καλών πρακτικών.
Επίσης θα διαμορφωθούν προγράμματα και συνέργειες μεταξύ των κοινωνικών εταίρων για την πράσινη ανάπτυξη στις πόλεις, τα οποία θα λειτουργήσουν ως καλή πρακτική. Τέλος θα αναγνωριστούν οι καλές πρακτικές για την οργάνωση των γραφείων περιβάλλοντος και εθελοντισμού των Δήμων.


2. Διοργάνωση σεμιναρίων

Με βάση την εμπειρία της κατάρτισης στελεχών μέσα από ένα πρόγραμμα που βρίσκεται σε εξέλιξη με θεματικές την:

(α) οργάνωση του εθελοντισμού,
(β) web development & διαχείριση διαδικτύου,
(γ) εκλαΐκευση επιχορηγουμένων προγραμμάτων,
(δ) αστικό Περιβάλλον & πράσινη ανάπτυξη,
(ε) εταιρική κοινωνική ευθύνη και οργάνωση πακέτων χορηγίας για Ο.Κ.Π.,
(ζ) αυτοοργάνωση των Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών και οριζόντια επικοινωνία εθελοντικών οργανώσεων, και
(η) οριζόντιες συνεργασίες Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών με Τοπική Αυτοδιοίκηση.

2.1 Στόχος της δράσης είναι να καταρτιστούν ως τον Αύγουστο του 2010 150 στελέχη Ο.Κ.Π. και Τ.Α. ώστε να καλυφθεί η ανάγκη για την δια βίου μάθηση των συμμετεχόντων στις θεματικές του εθελοντισμού, της πράσινης ανάπτυξης, της κοινωνικής οικονομίας, των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας, την διαχείριση επιχορηγουμένων προγραμμάτων και τις οριζόντιες συνεργασίες Ο.Κ.Π. και Τ.Α.

2.2 Παραδοτέα θα είναι η μελέτη και η πλήρης προετοιμασία (α) του εκπαιδευτικού υλικού και (β) τα εγχειρίδια για τους καταρτιζόμενους και τους εισηγητές.

2.3 Τα προσδοκώμενα αποτελέσματα θα είναι η κατάρτιση στελεχών από Ο.Κ.Π. και την Τ.Α. και η διάχυση της γνώσης σχετικά με τις καλές πρακτικές στον εθελοντισμό, την δικτύωση, την εταιρική υπευθυνότητα, την κοινωνική και πράσινη οικονομία και το διαδίκτυο.
Οι συμμετέχοντες θα είναι σε θέση να αξιοποιήσουν την γνώση αυτή στην αγορά εργασίας τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επιπλέον, οι συμμετέχοντες θα είναι σε θέση να αναλάβουν και να προωθήσουν πρωτοβουλίες για την κοινωνική οικονομία και την αειφόρο ανάπτυξη με στόχο τον περιορισμό της ανεργίας.
Τέλος, με το πρόγραμμα θα επιτευχθεί η ενίσχυση της ελκυστικότητας και της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και της κινητικότητας για τους συμμετέχοντες εργαζομένους σε τομείς που έχουν μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.


3. Διοργάνωση εκθέσεων

Με βάση την εμπειρία της διοργάνωσης εκθέσεων περιβάλλοντος των Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπως έγινε στην πλατεία Συντάγματος το 2008 και στην Πάτρα το 2009.

3.1 Η δράση έχει ως στόχο έως τον Σεπτέμβριο του 2010 να διοργανωθούν 6 εκθέσεις για την προώθηση των καλών πρακτικών στη βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος και την ανάπτυξη της πράσινης και κοινωνικής οικονομίας για την ενημέρωση της Τ.Α. των Ο.Κ.Π. και των ενεργών πολιτών.

3.2 Παραδοτέα θα είναι (α) τα φυλλάδια, (β) οι αφίσες και (γ) οπτικοακουστικό υλικό.

3.3 Τα προσδοκώμενα αποτελέσματα θα είναι να διαδοθούν οι πληροφορίες για τις καλές πρακτικές στην πράσινη και κοινωνική οικονομία σε όλες τις ομάδες στόχο που θα απευθύνονται οι εκθέσεις. Επίσης θα διευκολυνθεί η συνεργασία και η ανταλλαγή της γνώσης για τις καλές πρακτικές μεταξύ των Ο.Κ.Π. και των γραφείων περιβάλλοντος και εθελοντισμού της Τ.Α.


4. Συμβουλευτική υποστήριξη ειδικά για προγράμματα κοινωνικής οικονομίας και πράσινης επιχειρηματικότητας

4.1 Στόχος της δράσης είναι η δημιουργία μιας διαδικτυακής πύλης έως τον Σεπτέμβριο του 2010 η οποία θα λειτουργεί ως επικοινωνιακό πολύ-εργαλείο ηλεκτρονικής δικτύωσης των απανταχού Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών με βάση δεδομένων για θέματα εθελοντισμού, περιβάλλοντος, θεσμών αλληλεγγύης και δια βίου μάθησης.

4.2 Παραδοτέα θα είναι (α) διαδραστική δικτυακή πύλη, (β) μελέτες, και (γ) ψηφιακό περιεχόμενο.

4.3 Τα προσδοκώμενα αποτελέσματα θα είναι ότι η δικτυακή πύλη θα λειτουργήσει ως κέντρο πληροφόρησης, επικοινωνίας, συγκέντρωσης, οργάνωσης και διαχείρισης των θεματικών της πράσινης και κοινωνικής οικονομίας και του εθελοντισμού, καθώς ο κάθε ενδιαφερόμενος θα μπορεί να πληροφορηθεί για τις θεματικές αυτές με έναν τρόπο συμπυκνωμένο, χρηστικό οποιαδήποτε ώρα και από οποιοδήποτε μέρος το επιθυμεί.
Η εφαρμογή της δικτυακής πύλης θα έχει ως άμεσο αποτέλεσμα τη θετική συνεισφορά στην κοινωνική και οικονομική ευημερία των κατοίκων της Ελλάδας καθώς το έργο προάγει τη βελτίωση της παραγωγικότητας µε αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής με την εφαρμογή των καλών πρακτικών στην πράσινη και κοινωνική οικονομία και τον εθελοντισμό. Επισημάνετε επίσης ότι η δικτυακή πύλη θα συμβάλλει εμμέσως στην ορθολογικότερη διαχείριση των ανθρώπινων και περιβαλλοντικών πόρων σύμφωνα µε τις αρχές και κατευθύνσεις της αειφορίας μέσω της δυνατότητας που παρέχεται για καλύτερη διαχείριση των πληροφοριών.


5. Προώθηση καλών πρακτικών

5.1 Στόχος της δράσης είναι να ετοιμαστούν τέσσερα εγχειρίδια μέχρι τον Αύγουστο του 2010 για τις καλές πρακτικές της οργάνωσης των Ο.Κ.Π. και της δικτύωσης με την Τ.Α και άλλες Ο.Κ.Π.

5.2 Παραδοτέα θα είναι (α) εγχειρίδιο για την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, (β) εγχειρίδιο για την θεσμική συνεργασία Ο.Κ.Π. και Τ.Α. (γ) εγχειρίδιο για την αυτοδιαχείριση ιστοσελίδων και (δ) εγχειρίδιο για την εκπόνηση σχεδίων δράσης και διαχείρισης έργων, (ε) εγχειρίδιο για την αυτοοργάνωση Ο.Κ.Π.

5.3 Τα προσδοκώμενα αποτελέσματα θα είναι οι Ο.Κ.Π. να αποκτήσουν βασικές γνώσεις γύρω από την οργάνωση της επικοινωνιακής τους στρατηγικής, προβολής και αυτοργάνωσης, καθώς και στις καλές πρακτικές για την κοινωνική σύμπραξη των Ο.Κ.Π. και ενεργών πολιτών για την συμμετοχική δημοκρατία στη Τ.Α. με σημείο αναφοράς τον εθελοντισμό και την πράσινη και κοινωνική οικονομία. Επίσης προσδοκάτε οι Ο.Κ.Π. να αναπτύξουν συνέργειες / δικτύωση με άλλες Ο.Κ.Π. και την Τ.Α. στη διεύρυνση της επικοινωνιακής τους εμβέλειας και στην αποτελεσματικότερη άσκηση επιρροής στο θεματικό τους πεδίο.

6. Θεσμική αναγνώριση της συνεργασίας των Ο.Κ.Π. με την Τ.Α.

6.1 Στόχος της δράσης είναι η θεσμική αναγνώριση και καθιέρωση ενός χρηστικού πολύ-επίπεδου προτύπου μοντέλου συνεργασίας μεταξύ Ο.Κ.Π. και Τ.Α. σε τοπικό επίπεδο (οργανωτική δομή συνεργασίας). Το σχέδιο προβλέπει συντονισμό όλων των υπουργείων και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που έχουν σχέση με την ανάπτυξη του εθελοντισμού και της κοινωνικής και πράσινης οικονομίας.

6.2 Τα παραδοτέα θα είναι (α) διαμόρφωση προτύπου λίστας μητρώου για τα Υπουργεία και τους ΟΤΑ για την καταχώρηση Ο.Κ.Π., (β) ετοιμασία ενός πρότυπου Τοπικού Σύμφωνου Συνεργασίας (μνημόνια συνεργασίας) και υπογραφή του από επιλεγμένους Δήμους και Υπουργεία, (γ) εφαρμογή πρότυπου μοντέλου για την γνήσια εκπροσώπηση των Ο.Κ.Π., (δ) εγχειρίδιο για τον έλεγχο και την αξιολόγηση των συνεργαζόμενων Ο.Κ.Π. με την Τ.Α. και (ε) προτάσεις για την αντιμετώπιση του θεσμικού ζητήματος για την ασφάλεια, την ασφάλιση και την αστική ευθύνη των εθελοντών.

6.3 Τα προσδοκώμενα αποτελέσματα θα είναι η διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου συνεργασίας των εμπλεκόμενων οργανισμών και δικτύων για την θεσμική ανάπτυξη του χώρου της κοινωνικής οικονομίας και της πράσινης ανάπτυξης .
Ο συντονισμός και προγραμματική συμφωνία για να αξιοποιηθούν με εποικοδομητικό τρόπο τα δίκτυα της Κοινωνίας Πολιτών από τους αρμόδιους κρατικούς οργανισμούς και την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Η προώθηση του μνημονίου συνεργασίας το οποίο έχει υπογραφεί ήδη από αρκετούς Δήμους στο επίπεδο της ΤΕΔΚΝΑ Αττικής και ΚΕΔΚΕ το οποίο θα αποτελέσει οδηγό ανάπτυξης συνεργασιών.
Η ανάδειξη εφαρμοσμένων πρωτοβουλιών οριζόντιας συνεργασίας για το περιβάλλον και τον εθελοντισμό σε πανελλήνια κλίμακα και η κάλυψη του κενού της χώρας σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση σε θέματα θεσμικής συγκρότησης και λειτουργίας του τρίτου τομέα. Τέλος η συμβολή μέσα από συγκροτημένη και γνήσια αντιπροσωπευτική διαβούλευση στην Αυτοδιοικητική μεταρρύθμιση.

Το Επιχειρησιακό Σχέδιο μπορεί να αποτελέσει την βάση δομημένης συνεργασίας Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών για την εφαρμογή δράσεων στην κοινωνική και πράσινη οικονομία (αστικό περιβάλλον, υγεία, κα). Το σχέδιο προσφέρει οργανωτικά την δυνατότητα συμμετοχής αλλά και το περιεχόμενο κινήτρων ώστε οι ενεργοί πολίτες να συνεισφέρουν σε κοινωνικούς σκοπούς, με μετρήσιμα αποτελέσματα.
Επίσης ενισχύεται η επιχειρησιακή ικανότητα των γραφείων περιβάλλοντος και εθελοντισμού των Δήμων, με τελικό σκοπό την αποτελεσματική τοπική διακυβέρνηση και την ενίσχυση της κοινωνικής οικονομίας, πράσινης επιχειρηματικότητας και τοπικής απασχόλησης.